Τι πρέπει να αποφύγετε κατά τον τοκετό αν δεν συντρέχει σοβαρός λόγος
*Με την συνεργασία του μαιευτήρα-χειρουργού γυναικολόγου MD, DRCOG, DFSRH, διδάκτωρ του πανεπιστημίου Αθηνών, Ιωάννη Καλογήρου.
Οι ιατρικές παρεμβάσεις που σε ορισμένες περιπτώσεις μπορούν να αποβούν σωτήριες για τη μητέρα και το βρέφος, σε άλλες περιπτώσεις παρεμβαίνουν στη φυσική διαδικασία και αυξάνουν το ρίσκο όταν δεν χρησιμοποιούνται σωστά. Στην πραγματικότητα μαζί με τη σύγχρονη ιατρική, τα εξελιγμένα μηχανήματα και τις πιο εξειδικευμένες γνώσεις γύρω από τον τοκετό και την υγεία των νεογέννητων, έχει ανθίσει και μια ολόκληρη βιομηχανία εξαιρετικά επικερδής, που πολλές φορές μπορεί να λειτουργεί αντιδεοντολικά.
Επειδή όμως, κάθε παρέμβαση γίνεται πάνω στο σώμα σας και αφορά τη ζωή του παιδιού σας είναι σημαντικό να γνωρίζετε τι χρειάζεται να απορρίψετε ενώ είστε έγκυος και πιο συγκεκριμένα ποιες είναι οι 10 διαδικασίες που χρησιμοποιούνται σε μεγαλύτερη συχνότητα από όσο στην πραγματικότητα θα χρειαζόταν. Φυσικά δεν προτείνουμε να απορρίψετε κάθε διαδικασία που είναι διαφορετική από τον φυσιολογικό τοκετό μιας και σε ορισμένες περιπτώσεις υπάρχουν επιπλοκές και άλλες λύσεις είναι περισσότερες ενδεδειγμένες, αλλά να έχετε μια περισσότερο κριτική ματιά.
Καισαρική στην πρώτη γέννα χαμηλού ρίσκου
Μπορεί η καισαρική να είναι ένας ασφαλής τρόπος τοκετού αλλά ο πιο ασφαλής τρόπος τόσο για τη μητέρα όσο και για το μωρό συνεχίζει να είναι ο φυσιολογικός τοκετός χωρίς επιπλοκές. Η καισαρική στην πρώτη γέννα καθορίζει σε μεγάλο βαθμό τον τρόπο τοκετού και στις επόμενες εγκυμοσύνες, συνεπώς είναι σημαντικό να υπάρχει ανάγκη για να απορριφθεί σε μια χαμηλού ρίσκου εγκυμοσύνη ο φυσιολογικός τοκετός.
Η καισαρική, επίσης, δεν παύει να είναι μια εγχείρηση με επιπλοκές, όπως μόλυνση ή πόνο. Επιπλέον μπορεί να προκαλέσει επιπλοκές σε μελλοντική εγκυμοσύνη, αυξάνοντας το ρίσκο για προβλήματα σε σχέση με την θέση του πλακούντα ή μικρή αύξηση πιθανότητας για εξωμήτριο κύηση. Φυσικά ο κίνδυνος αυξάνεται με κάθε επιπλέον καισαρική. Τα μωράκια ακόμα που γεννιούνται με καισαρική έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να έχουν αναπνευστικά προβλήματα. Για να αποφύγετε όλα τα παραπάνω όταν δεν συντρέχει σοβαρός λόγος που απαιτεί για την υγεία μητέρας-μωρού την καισαρική τομή, καλό θα ήταν η σωστή ενημέρωση σε μαιευτικά θέματα που θα τα συζητήσετε με την μαία σας και τον γυναικολόγο σας.
Αυτόματη δεύτερη καισαρική τομή
Δεν σημαίνει ότι πρέπει οπωσδήποτε να προχωρήσετε σε καισαρική τομή στη δεύτερη γέννα αν έχετε κάνει μια φορά καισαρική. Οι περισσότεροι ερευνητές έχουν καταλήξει ότι κάθε γυναίκα με προηγούμενη καισαρική μπορεί να γεννήσει φυσιολογικά εφόσον η προηγούμενη τομή της μήτρας είναι χαμηλή εγκαρσία, και επίσης αν οι λόγοι που έκαναν αναγκαία την προηγούμενη καισαρική δεν συντρέχουν πια.
Προαιρετικός πρόωρος τοκετός
Μια ολοκληρωμένη εγκυμοσύνη διαρκεί 39 εβδομάδες, ωστόσο τις δύο τελευταίες δεκαετίες πολλοί γιατροί θεωρούν ότι μπορούν να σπεύσουν νωρίτερα από τη φύση προκειμένου να προκαλέσουν τοκετό. Ωστόσο μετά τις 37 εβδομάδες το μωρό συνεχίζει να αναπτύσσεται στη μήτρα ενώ τα μωράκια που γεννιούνται στις 39 εβδομάδες ή αργότερα έχουν λιγότερες πιθανότητες να αποκτήσουν αναπνευστικά προβλήματα, να χρειαστούν εντατική φροντίδα, να έχουν πρόβλημα στην λήψη τροφής και γενικότερα υψηλότερο ποσοστό επιβίωσης τον πρώτο χρόνο της ζωής τους από τα μωράκια που έχουν γεννηθεί πρόωρα. Φυσικά και ορισμένες επιπλοκές απαιτούν τον πρόωρο τοκετό για την επιβίωση μωρού και μητέρας αλλά η επίσπευση του τοκετού σε μια υγιή εγκυμοσύνη δεν είναι ωφέλιμη.
Πρόκληση τοκετού χωρίς ιατρικό λόγο
Ο τοκετός που προκαλείται τεχνητά έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια. Ο τεχνητός τοκετός συμβαίνει ενώ το σώμα της μητέρας και το μωρό δεν είναι έτοιμα ακόμα. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να διαρκέσει περισσότερο και έτσι να αυξηθούν οι πιθανότητες να ακολουθήσει καισαρική τομή. Ο τεχνητός τοκετός είναι ενδεδειγμένος όταν υπάρχει πρόβλημα, όπως όταν επέλθει ρήξη υμένων και δεν έχει ξεκινήσει ο τοκετός μετά από 24 ώρες ή το μωρό έχει ξεπεράσει την αναμενόμενη ημερομηνία τοκετού.
Υπέρηχο μετά τις 24 εβδομάδες
Αν δεν υπάρχει κάποιος συγκεκριμένος λόγος, δεν χρειάζεται να κάνετε υπέρηχους μετά τις 24 εβδομάδες της κύησης. Παρόλο που αρκετοί τους χρησιμοποιούν για να διαπιστώσουν το μέγεθος του εμβρύου ή την ημέρα της γέννησης, υπάρχει μεγάλη απόκλιση από τις πραγματικές τιμές καθώς η εγκυμοσύνη προχωράει. Επιπλέον η διαδικασία δεν προσφέρει πληροφορίες που είναι σημαντικές τόσο για τη μητέρα όσο και για το μωρό της.
Συνεχή ηλεκτρονική παρακολούθηση του εμβρύου
Η συνεχής παρακολούθηση του εμβρύου μέσω οθόνης που μετράει τους χτύπους της καρδιάς του κατά τη διάρκεια του τοκετού, περιορίζει τις κινήσεις σας. Εναλλακτικά μπορεί να παρακολουθείται το έμβρυο ανά διαστήματα με ηλεκτρονική οθόνη, χειροκίνητο υπερηχογράφο ή ειδικό στηθοσκόπιο. Η συνεχής ηλεκτρονική παρακολούθηση είναι πλέον απαραίτητη όταν έχετε κάνει επισκληριδίο ένεση ή όταν προχωράτε σε φυσιολογικό τοκετό μετά από καισαρική τομή στην πρώτη γέννα.
Επισκληρίδιο ένεση νωρίς
Η επισκληρίδιος προκαλεί αναισθησία ώστε να μην καταλαβαίνετε τον πόνο κατά τον τοκετό. Ωστόσο αν η αναισθησία πραγματοποιηθεί νωρίς τότε χρειάζεται περισσότερη φαρμακευτική αγωγή ενώ η μητέρα δεν νιώθει να σπρώξει για να γεννήσει το μωρό της. Επίσης η επισκληρίδιος ένεση μπορεί να καθυστερήσει τον τοκετό. Εναλλακτικά δοκιμάστε άλλες στρατηγικές υποστήριξης κατά τον τοκετό που θα σας βοηθήσουν να περάσετε το δύσκολο σημείο έως ότου να αισθανθείτε ότι δεν χρειάζεστε βοήθεια πλέον.
Τεχνητή ρήξη υμένων
Είναι μια πρακτική ρουτίνας για να επισπεύσει ο γιατρός τον τοκετό. Ωστόσο η διάρρηξη αμνιακού σάκου δεν σημαίνει ότι θα έχει τα προσδοκώμενα αποτελέσματα ενώ αυξάνει τις πιθανότητες για καισαρική τομή.
Επισιοτομή
Πρόκειται για τομή πριν τον τοκετό που γίνεται για να μεγαλώσει το άνοιγμα του κόλπου. Αυτό είναι απαραίτητο να γίνει σε περίπτωση που χρειάζεται εμβρυουλκία για να τραβήξει το μωρό ή όταν το μωρό κατεβαίνει πολύ γρήγορα και χρειάζεται να τεντωθούν οι ιστοί. Σε άλλες περιπτώσεις η επισιοτομή μπορεί να αποφευχθεί.
Απομάκρυνση βρέφους
Αν το μωρό σας δεν έχει κάποιο πρόβλημα που να απαιτεί συγκεκριμένη ιατρική παρακολούθηση δεν χρειάζεται να μείνει μακριά σας. Η άμεση επαφή και ο θηλασμός από την αρχή επιταχύνει το δεσμό με το παιδί σας και συμβάλει στην σωματική, ψυχική και συναισθηματική του υγεία.