Η διατήρηση του αίματος από τον ομφάλιο λώρο αποτελεί θαύμα της σύγχρονης ιατρικής, ενώ η δωρεά του πράξη που μπορεί να σώσει μια ζωή.
Έχετε σίγουρα ακούσει την διαφήμιση της αιμοδοσίας να προτείνει «δώρισε αίμα, ομφάλιο αίμα και μυελό των οστών» και έχετε αναρωτηθεί: τι είναι το ομφάλιο αίμα, σε τι χρησιμεύει, πως το παίρνουν, αν είναι επικίνδυνο […]; Και με το δίκιο σας! Άλλωστε πριν πάρετε οποιαδήποτε απόφαση το πιο λογικό και ασφαλές που μπορείτε να κάνετε είναι να αναζητάτε πληροφορίες και διευκρινίσεις. Ας τα πάρουμε, λοιπόν, όλα με την σειρά!
Η συλλογή
Η συλλογή ομφάλιου αίματος είναι μία ολιγόλεπτη διαδικασία (λιγότερο από 5 λεπτά) που λαμβάνει χώρα αφού ο λώρος κοπεί και δεθεί. Στη διάρκειά της αναρροφάται με παρακέντηση το αίμα που παραμένει στον ομφάλιο λώρο και στον πλακούντα. Στην συνέχεια, και εντός 24ωρων ωρών, ο ασκός συλλογής μεταφέρεται στην τράπεζα φύλαξης και, αφού το αίμα ελέγθει και κριθεί κατάλληλο και ασφαλές, αποθηκεύετε μετά από ειδική επεξεργασία.
Είναι ασφαλές;
Ευτυχώς δεν υπάρχει τίποτα να φοβάστε! Η όλη διαδικασία θεωρείτε απόλυτα ασφαλής τόσο για την μητέρα όσο και για το έμβρυο, με την προϋπόθεση βέβαια πως ο λώρος ούτε θα κοπεί ούτε θα δεθεί πρόωρα. Ακόμα, σε αντίθεση με ό,τι ίσως έχετε ακούσει, σε καμία περίπτωση δεν λαμβάνεται αίμα από το νεογέννητο.
Χρησιμότητα
Το αίμα του ομφάλιου λώρου περιέχει αρχέγονα αιμοποιητικά κύτταρα (και όχι βλαστοκύτταρα όπως λανθασμένα θεωρείται) που μπορούν να διαφοροποιηθούν σε κύτταρα του αίματος (ερυθρά αιμοσφαίρια, λευκά αιμοσφαίρια και αιμοπετάλια). Αυτό σημαίνει πως μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την θεραπεία ορισμένων διαταραχών του ανοσοποιητικού συστήματος ή ασθενειών του αίματος. Μερικά από τα ιατρικά προβλήματα που μπορούν να θεραπευτούν με χρήση ομφαλοπλακουντιακού αίματος είναι η λευχαιμία, το λέμφωμα, το νευροβλάστωμα , η δρεπανοκυτταρική αναιμία, η απλαστική αναιμία, η θαλασσαιμία, η νόσος του Gaucher, το σύνδρομο Hurler, το σύνδρομο Wiskott-Aldrich, η σοβαρή αιμοσφαιρινοπάθεια κ.α.
Δημόσια ή ιδιωτική τράπεζα φύλαξης;
Το να δωρίσετε ομφάλιο αίμα σε κάποια δημόσια τράπεζα φύλαξης μπορεί να σώσει την ζωή ενός ασθενή που χρειάζεται αλλογενή μεταμόσχευση. Ωστόσο, εάν στο ιατρικό ιστορικό της οικογένειάς σας υπάρχει κάποιο κληρονομικό πρόβλημα υγείας που μπορεί να θεραπευτεί με αυτόλογη μεταμόσχευση ίσως έχει νόημα να σκεφτείτε την διατήρησή του σε ιδιωτική-οικογενειακή τράπεζα. Κάτι τέτοιο, βέβαια, κοστίζει υπερβολικά πολύ, ενώ τα στατιστικά μιλούν για μόλις 100-200 μεταμοσχεύσεις την στιγμή που οι αποθηκευτικές μονάδες ιδιωτικών τραπεζών υπερβαίνουν το 1.000.000.
Κι αυτό γιατί η αυτόλογη μεταμόσχευση θεωρείται σε πολύ λίγες περιπτώσεις αποτελεσματική θεραπεία. Πρώτον, επειδή έχει διαπιστωθεί πως τα κύτταρα με τους γενετικούς χαρακτήρες, λόγου χάρη της λευχαιμίας, είναι δυνατόν να υπάρχουν ήδη στο ομφάλιο αίμα, την ώρα που η αλλογενής μεταμόσχευση προσφέρει αιμοποιητικά κύτταρα από υγιή δότη. Δεύτερον, επειδή η πιθανότητα να χρειαστεί κάποιο άτομο αυτόλογη μεταμόσχευση μέσα στα 20 πρώτα έτη ζωής του είναι εξαιρετικά χαμηλή και δεν έχει αποδειχθεί ακόμα αν τα κύτταρα του ομφάλιου αίματος παραμένουν βιώσιμα για διάστημα μεγαλύτερο των 20 ετών.
Έτσι, η ιδιωτική φύλαξη δεν συστήνεται από καμία επιστημονική εταιρία και κανέναν διεθνή οργανισμό, εκτός κι αν κάποιο μέλος της οικογένειάς σας πάσχει ήδη από κάποιο νόσημα που χρειάζεται μεταμόσχευση. Αντίθετα, οι αρμόδιες επιστημονικές εταιρίες (Αμερικανική Εταιρία Μεταμοσχεύσεως Αίματος και Μυελού των Οστών, Αμερικανική Παιδιατρική Ακαδημία, Αμερικανικό Κολλέγιο Μαιευτήρων Γυναικολόγων, Ελληνική Αιματολογική Εταιρία κ.α.) και οι διεθνείς οργανισμοί (Παγκόσμια Ένωση Δοτών Μυελού των Οστών, Επιτροπή Ηθικής για την Επιστήμη και τις Νέες Τεχνολογίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης) υποστηρίζουν ένθερμα την δωρεά σε δημόσιες τράπεζες για αλλογενή μεταμόσχευση.
Τι να κάνω;
Η τελική απόφαση είναι, φυσικά, δική σας. Συζητήστε με το γιατρό σας και δείτε εάν υπάρχουν πραγματικοί λόγοι για να μην κάνετε ένα τόσο μεγάλο δώρο στους συνανθρώπους σας. Θυμηθείτε: Η δωρεά ομφάλιου αίματος δεν σας κοστίζει τίποτα κι όμως μπορεί να σώσει μια ζωή! Κρατάτε στα χέρια σας μια καρδιά, σκεφτείτε το...!