Μπορούν να προληφθούν;
*Με την συνεργασία του μαιευτήρα γυναικολόγου, MD, PhD, MSc, Θεόδωρου Αδάμη.
Οι κιρσοί είναι συχνό σύμπτωμα της εγκυμοσύνης, αλλά εμφανίζονται κυρίως σε γυναίκες που έχουν κληρονομική προδιάθεση. Εάν, λοιπόν, ρίξετε μια ματιά στα πόδια της μητέρας σας ή της γιαγιάς σας θα ανακαλύψετε εάν ανήκετε και εσείς σε αυτόν τον κύκλο οικογενειακής παράδοσης. Όπως, όμως, με τις ραγάδες, έτσι και με τους κιρσούς πέραν των γονιδίων σημασία έχει και η πρόληψη. Συν Αθηνά και χείρα κίνει, όπως έλεγαν και οι αρχαίοι ημών. Συνεπώς, ας δούμε τι μπορεί μια έγκυος (και γιατί όχι μια γυναίκα που η δουλειά της απαιτεί πολύωρη ορθοστασία) να κάνει για να κρατήσει τα πόδια της λεία, απαλά και υπέροχα!
Τι είναι οι κιρσοί;
Επιστημονικά ονομάζονται φλεβική ανεπάρκεια, ενώ κάποιοι λανθασμένα τους αποκαλούν φλεβίτιδα. Στην ουσία, δεν είναι τίποτε άλλο από αίμα που έχει λιμνάσει στα κάτω άκρα λόγω της αδυναμίας των φλεβών των ποδιών να οδηγήσουν ικανοποιητικά το αίμα προς την καρδιά. Η όψη τους ποικίλει ανάλογα με την σοβαρότητα της κατάστασης , από μικρές ευρυαγγείες μέχρι διογκωμένες φλέβες, δέρμα τοπικά πρησμένο, ερεθισμένο το οποίο κάποιες φορές παρουσιάζει κνησμό ή/και ερεθισμό.
Γιατί έχουν συνδεθεί με την εγκυμοσύνη;
Σύγχρονες έρευνες έχουν δείξει πως άνδρες και γυναίκες εμφανίζουν κιρσούς στο ίδιο περίπου ποσοστό (40%). Ωστόσο, φαίνεται πως οι γυναίκες εκδηλώνουν την προδιάθεσή τους κυρίως την περίοδο της εγκυμοσύνης λόγω μηχανικών και ορμονικών αλλαγών. Επίσης, όπως υποστηρίζουν οι ίδιες έρευνες η κατάσταση είναι πιθανό να επιδεινωθεί στις επόμενες εγκυμοσύνες. Συνεπώς, κάθε φορά χρειάζεται να επιδεικνύετε την ίδια προσοχή, όσων αφορά την στάση στην οποία κάθεστε, την φροντίδα που δείχνετε στα πόδια σας, στα ρούχα που φοράτε, στο πόσο βάρος βάζετε κτλ.
Γιατί εμφανίζονται τώρα;
Όπως προείπαμε, για τους κιρσούς της εγκυμοσύνης ευθύνονται οι μηχανικές και ορμονικές αλλαγές που συμβαίνουν στο σώμα σας. Πιο συγκεκριμένα, το αίμα πρέπει, αφού φύγει από την καρδιά, να περάσει από κάθε ζωτικό όργανο του ανθρώπινου σώματος και να επιστρέψει πάλι πίσω. Έτσι, τα αιμοφόρα αγγεία των ποδιών δέχονται πίεση από τον επιπλέον λόγω εγκυμοσύνης όγκο αίματος, ενώ «εργάζονται» δύο φορές πιο σκληρά για να υπερνικήσουν την βαρύτητα. Και σαν να μην ήταν αρκετό αυτό, η μήτρα, που καθώς μεγαλώνει και καθώς δεν διαθέτει σημαντικά στοιχεία στήριξης, πιέζει όλο και περισσότερο τα λοιπά ενδοκοιλιακά όργανα κάνοντας την κυκλοφορία του αίματος ακόμα δυσκολότερη. Τέλος, τα οιστρογόνα και η προγεστερόνη, θέλοντας να προετοιμάσουν το κυκλοφορικό σύστημα της εγκύου για να χειριστεί την αύξηση του ενδαγγειακού όγκου, «χαλαρώνουν» τα αγγεία και κάνουν τις φλέβες περισσότερο διατατές και ευένδοτες.
Πώς προλαμβάνονται;
Επειδή η πρόληψη είναι η καλύτερη θεραπεία, ορίστε μερικοί τρόποι να προνοήσετε:
- Αφήστε το αίμα να κυκλοφορήσει. Αυτό σημαίνει να αποφύγετε την πολύωρη ορθοστασία, όπως επίσης και την πολύωρη ακινησία. Επίσης, καλό θα ήταν να μην κάθεστε σταυροπόδι και να τοποθετείτε τα πόδια σας ψηλά σε κάθε ευκαιρία. Όταν κοιμάστε, επιλέξτε το αριστερό πλευρό, ενώ κάθε φορά που είστε ξαπλωμένη και ξεκουράζεστε τοποθετήστε κάτω από τα πόδια σας ένα ογκώδες μαξιλάρι.
- Διατηρείτε το βάρος σας στα συνιστώμενα όρια γιατί το περιττό βάρος επιβαρύνει ακόμα περισσότερο το ήδη ταλαιπωρημένο κυκλοφορικό σας σύστημα.
- Αποφύγετε να σηκώνετε βάρος. Εκτός από τους γνωστούς κινδύνους, κάνει τις φλέβες σας να διογκώνονται.
- Η δυσκοιλιότητα επιβαρύνει ακόμα περισσότερο το φλεβικό σας σύστημα. Εάν υποφέρετε από δυσκοιλιότητα στην εγκυμοσύνη καλό είναι να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας για τους τρόπους πρόληψης και αντιμετώπισης. Δείτε επίσης το σχετικό άρθρο του parentips εδώ.
- Φοράτε ελαστικά καλσόν πριν σηκωθείτε από το κρεβάτι, πριν δηλαδή αρχίσει να συσσωρεύεται το αίμα στα πόδια σας, και βγάζετέ το πριν πέσετε για ύπνο. Θα εξουδετερώσουν την πίεση που ασκεί η κοιλιά σας προς τα κάτω και θα προσφέρουν μια εξωτερική στήριξη στο φλεβικό σύστημα βοηθώντας την ώθηση του αίματος προς την καρδιά.
Αποφύγετε τα ρούχα που μπορούν να εμποδίσουν την κυκλοφορία του αίματος, όπως πολύ εφαρμοστά παντελόνια, πολύ σφιχτές ζώνες, καλσόν και κάλτσες με λάστιχο, αλλά και τα στενά παπούτσια. Πείτε «όχι» στα ψηλά τακούνια και επιλέξτε εναλλακτικά ένα μέτριο τακούνι, 2-3 εκατοστών.- Βάλτε στο μενού σας τροφές πλούσιες σε βιταμίνη C που βοηθά τα αιμοφόρα αγγεία να διατηρηθούν υγιή και ελαστικά.
- Κινηθείτε. Κάντε έναν ζωηρό περίπατο, κολυμπήστε και γενικά κινηθείτε. Ωστόσο, εάν αισθάνεστε οποιαδήποτε ενόχληση αποφύγετε το τζόκινγκ, την αεροβική γυμναστική, το ποδήλατο και τα βάρη.
Αποφύγετε τα ρούχα που μπορούνΑντιμετώπιση
Η αγωγή σε περιπτώσεις κιρσών στην εγκυμοσύνη είναι κατά κανόνα συντηρητική ενώ η χειρουργική αντιμετώπιση τους δεν συνίσταται παρά μόνο 4 με 6 μήνες μετά τον τοκετό. Ευτυχώς, στις περισσότερες περιπτώσεις το πρόβλημα βελτιώνεται μετά την γέννα, όταν δηλαδή το βάρος επανέλθει στα φυσιολογικά του επίπεδα.