Γιατί οι ψευδοθηλές αντί για λύση δημιουργούν πρόβλημα στο θηλασμό
*Με την συνεργασία του παιδιάτρου- συμβούλου γαλουχίας, MRCPCH DCH IBCLC, Στέλιου Παπαβέντση.
Την εβδομάδα που γιορτάζαμε τον μητρικό θηλασμό έπεσα πάνω σε μια προσφορά γνωστού πολυκαταστήματος σε προϊόντα θηλασμού, ανάμεσα στα οποία βρίσκονταν και τα προστατευτικά καλύμματα θηλών, πιο γνωστά ως ψευδοθηλές. Αναρωτήθηκα: Άραγε γνωρίζουν οι μαμάδες ότι αυτά τα σιλικονούχα αντικείμενα τις περισσότερες φορές, αντί να ωφελούν τον θηλασμό, τον εμποδίζουν και οδηγούν συχνά σε απογαλακτισμό;
Κι όμως! Αυτά τα συνθετικά αντικείμενα που κατασκευάστηκαν για να υποβοηθούν μια φυσική διαδικασία (αλήθεια χρησιμοποιούν τα ζώα ψευδοθηλές) συνήθως εμποδίζουν τον θηλασμό. Ο λόγος είναι ότι προτείνονται κατά κόρον από ανθρώπους χωρίς γνώση και εξειδίκευση σε θέματα γαλουχίας για να παράσχουν μια εύκολη λύση στα προβλήματα που λίγο πολύ όλες οι νέες μητέρες με απειρία αντιμετωπίζουν.
Με άλλα λόγια, οι θηλάζουσες αντί να μαθαίνουν βασικές τεχνικές θηλασμού (να καταλαβαίνουν πότε το μωρό πεινάει, πώς να το τοποθετούν σωστά στο στήθος, πώς να το βοηθούν να πιάνει βαθειά την θηλή κτλ.) εξοπλίζονται με ένα «εργαλείο» που δεν λύνει αλλά καλύπτει την αιτία των προβλημάτων.
Ποια είναι τα προβλήματα από την ακατάλληλη χρήση ψευδοθηλών;
«Και που είναι το πρόβλημα», θα μπορούσε να ρωτήσει κανείς, «Το αποτέλεσμα, δηλαδή η παροχή τροφής στο μωρό, δεν είναι το ίδιο;». Όχι!
«Το μωρό απομακρύνεται από τη φυσική αίσθηση της μητρικής θηλής, χάνει το ισχυρό αισθητήριο της όσφρησης από την απώλεια των οικείων οσμών της μητέρας και συνηθίζει στο πλαστικό. Η φύση προέβλεψε αφενός η μυρωδιά της θηλής της μητέρας να είναι παρόμοια με την μυρωδιά του αμνιακού υγρού, και αφετέρου το νεογέννητο να έχει πιο ισχυρή από όλες την αίσθηση της όσφρησης, τον βασικό του 
μπούσουλα για να προσανατολίζεται προς το γάλα της επιβίωσής του, της μητέρας του», γράφει σε ανάλογο άρθρο του ο Στέλιος Παπαβέντσης, παιδίατρος-σύμβουλος γαλουχίας και συνεχίζει:
«Με την παρεμβολή του πλαστικού το μωρό συχνά δεν απομακρύνει το ίδιο αποτελεσματικά το γάλα από το στήθος, με αποτέλεσμα να εκνευρίζεται, να καταπίνει πολύ αέρα και να παθαίνει κολικούς. Η μειωμένη ζήτηση οδηγεί σε μείωση της παραγωγής γάλακτος. Σύμφωνα με τον ειδικό στη βρεφική διατροφή παιδίατρο J Newman, οι ψευδοθηλές δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται ποτέ κατά την φάση εγκατάστασης του μητρικού θηλασμού, δηλαδή κατά τις πρώτες 2-3 εβδομάδες, πόσο μάλλον κατά τις πρώτες κρίσιμες ημέρες στο μαιευτήριο. Η λύση σε αυτήν την ηλικία είναι πάντα διόρθωση της τοποθέτησης και της τεχνικής του θηλασμού. Στα προβλήματα των ψευδοθηλών συμπεριλαμβάνεται και η ανάγκη για ειδική περιποίηση, αποστειρώσεις και χάσιμο χρόνου, ενώ εάν μωρό και μητέρα συνηθίσουν την υφή του πλαστικού, πολύ δύσκολα θα μπορέσουν στη συνέχεια να το κόψουν και να ξαναθηλάσουν φυσικά».
Πότε οι ψευδοθηλές συνιστούν επιλογή;
Σύμφωνα πάντα με τον διακεκριμένο σύμβουλο γαλουχίας, κύριο Παπαβέντση, οι ψευδοθηλές συνιστούν λύση μόνο σε περιπτώσεις που:
- Μια μητέρα έχει πραγματικά εισέχουσες θηλές. Στις περισσότερες περιπτώσεις οι μητέρες δέχονται οδηγίες να βάλουν ψευδοθηλή γιατί «η θηλή της δεν είναι καλά σχηματισμένη», ενώ στην πραγματικότητα ή δεν υπάρχει κανένα απολύτως πρόβλημα, ή η θηλή της μητέρας μπορεί να διαμορφωθεί με σωστή τεχνική θηλασμού την ώρα που το μωρό είναι στο στήθος. Το μωρό δεν πιάνει μόνο τη θηλή αλλά μεγάλο κομμάτι του στήθους με το στόμα του κατά τον σωστό τρόπο θηλασμού, και αυτό διδάσκεται κατά τις κρίσιμες πρώτες ημέρες.
- Όταν μια γυναίκα έχει πληγωμένες θηλές και ενώ έχουν εφαρμοστεί προηγουμένως όλα τα μέτρα για ελεύθερο θηλασμό κατά απαίτηση του μωρού, σωστή σύλληψη και τοποθέτηση, αλλαγές θέσεων θηλασμού, τοπική αγωγή στις θηλές, το πρόβλημα συνεχίζει να επιμένει.
- Σε περίοδο εγκαταστημένου θηλασμού, μετά τις πρώτες εβδομάδες και σε περιπτώσεις πληγής στη θηλή, π.χ. δάγκωμα του μωρού.
Τι πρέπει να προσέξετε για την ενδεδειγμένη χρήση ψευδοθηλών
- Να μην δοθούν σχεδόν ποτέ σε μητέρα κατά τις πρώτες ημέρες, έως ότου εγκατασταθεί επαρκής παραγωγή μητρικού γάλακτος, δηλαδή οι ψευδοθηλές δεν πρέπει να δοθούν σχεδόν ποτέ στο μαιευτήριο.
- Να δοθούν μόνο όταν χρειάζεται, για αντιμετώπιση πληγωμένων θηλών και όχι «προληπτικά».
- Να δοθούν μόνοαφού είναι επιβεβαιωμένο από σύμβουλο γαλουχίας ότι δεν υπάρχει κάποιο λάθος της μητέρας σε τεχνικές θηλασμού.
- Να υπάρχει ενημέρωση για τους κινδύνους και έγγραφη συγκατάθεση των γονιών.
- Να υπάρξει παρακολούθηση της μητέρας μετά το μαιευτήριο, τουλάχιστον μέσα στις πρώτες 24 – 72 ώρες από την έξοδο από το μαιευτήριο και έπειτα εβδομαδιαία, ώστε να ανιχνευθεί τυχόν μείωση στην παραγωγή γάλακτος προκειμένου να σταματήσει έγκαιρα η χρήση τους.