Οι καβγάδες ανάμεσα στα αδέλφια είναι καθημερινό φαινόμενο. Μάθετε τρόπους να τους προλαμβάνετε και να τους καταστείλετε!
*Με την συνεργασία του Ψυχολόγου-Life Coach, Κωνσταντίνου Περρωτή.
Η αδελφική αγάπη αποτέλεσε ένα μείζον ζήτημα της ανθρωπότητας. Από το Ρώμο και το Ρωμύλο, τους Διόσκουρους, Κάστωρα και Πολυδεύκη, μέχρι το ακραίο βιβλικό παράδειγμα του Κάιν και του Άβελ τα αδέλφια πάντα είχαν τα… «πάνω» και τα… «κάτω» στις σχέσεις τους! Η αλήθεια είναι πως η αδελφική αγάπη δεν είναι διόλου αυτονόητη και χρειάζεται χρόνος και προσπάθεια για να αναπτυχθεί. Μικροκαβγαδάκια, εκτεταμένες διαμάχες και ομηρικοί καβγάδες προκαλούν ρίξεις και περιλαμβάνονται στο μενού χιλιάδων οικογενειών. Κι όμως, είναι στο χέρι σας να αποτρέψετε τις διενέξεις και να μονιάσετε τα αδελφάκια μεταξύ τους!
Μάθετε γιατί!
Καταρχήν, σημαντικό εφόδιο για να ξεκινήσετε το χτίσιμο μιας ειρηνικής και αρμονικής σχέσης είναι η εμπέδωση της αιτίας κακού. Παρότι, λοιπόν, η συνηθέστερη πρόφαση ενός καβγά είναι τα παιχνίδια, ο λόγος που ωθεί τα παιδιά να τσακώνονται είναι η ζήλεια ή ο ανταγωνισμός που λίγο-πολύ υπάρχει.
Τα αδέλφια ανταγωνίζονται μεταξύ τους για την αγάπη των γονιών τους. Πόσες φορές δεν έχετε ακούσει, άλλωστε, ένα από τα παιδιά σας να ρωτάει«μαμά, ποιον αγαπάς περισσότερο»; Ακόμη, κάποια από αυτά ζηλεύουν τα προνόμια των αδελφών τους: «Γιατί να κάτσει το μικρό δίπλα σου κι όχι εγώ»!
Βέβαια, οι παραπάνω αιτίες είναι μονάχα οι προφανείς! Η αδυναμία κατανόησης των αναγκών των μεγαλύτερων αδελφών, ο διαφορετικός χαρακτήρας των παιδιών αλλά και ο τρόπος που εσείς λύνετε τις διαφωνίες με τον σύντροφό σας είναι κάποιες άλλες. Για τον λόγο αυτό καλό θα ήταν να λάβετε ορισμένα μέτρα ώστε να χτυπήσετε το «κακό» στην ρίζα του.
Αποτρέψτε τον καβγά
- Μην συγκρίνετε τα παιδιά σας μεταξύ τους αλλά και με κανένα άλλο παιδί. Κάθε άτομο είναι διαφορετικό και η σύγκριση φέρνει τα παιδιά αντιμέτωπα το ένα με το άλλο.
- Αφιερώστε σε κάθε παιδί χωριστά την δέουσα προσοχή. Εάν τα παιδιά προσλαμβάνουν την αγάπη που έχουν ανάγκη από το άτομο που την επιθυμούν είναι μάλλον απίθανο να μαλώσουν.
- Μεσολαβείτε ώστε να κρατάτε τα παιδιά σας απασχολημένα για να μην βαρεθούν και ξεσπάσει μάχη.
- Σιγουρευτείτε ότι παρέχετε σε κάθε παιδί τον προσωπικό χώρο που του αναλογεί. Εάν, για παράδειγμα, μοιράζονται το ίδιο δωμάτιο διακοσμήστε τον χώρο έτσι ώστε να δημιουργούνται δύο ξεχωριστές περιοχές για το καθένα.
- Κρατήστε τα κουρασμένα και πεινασμένα παιδιά μακριά το ένα από το άλλο και αποφύγετε τις καταστάσεις που δημιουργούν καβγάδες. Για παράδειγμα, στο αυτοκίνητο μπορείτε να τους δώσετε ξεχωριστά mp3 players ή να τους τάξετε κάποια λιχουδιά με την προϋπόθεση να συνεργαστούν και να διατηρήσουν μια ήρεμη ατμόσφαιρα κατά την διάρκεια της διαδρομής.
- Μην αναθέτετε στο μεγαλύτερο ευθύνες για το μικρότερο και μην το βάζετε να επιβλέπει το αδελφάκι του. Κι εάν από μόνο του αναλαμβάνει τέτοιους ρόλους επαναφέρατέ το στην τάξη λέγοντας: «Ευχαριστώ, αγαπούλα μου, χαίρομαι που γνωρίζεις και ακολουθείς τους κανόνες αλλά είναι δουλειά της μαμάς και του μπαμπά να τους υπενθυμίζουν»!
- Διδάξτε στα παιδιά σας βασικούς κανόνες διαπραγμάτευσης και επίλυσης συγκρούσεων. Για παράδειγμα, εάν διαφωνούν για το τι παιχνίδι θα παίξουν βοηθήστε τα να αποφασίσουν λέγοντας «παίξτε του ενός το παιχνίδι πρώτο και του άλλου μετά αλλά για περισσότερη ώρα». Επίσης, μπορείτε να τους μάθετε την ανταλλαγή! Εάν τσακώνονται για κάποιο παιχνίδι πείτε τους: «γιατί δεν παίζει ο ένας πρώτα για μισή ώρα και να το δώσει στον άλλο για άλλη μισή»;
- Θέστε οικογενειακούς κανόνες που να αφορούν τον αλληλοσεβασμό. Απαγορεύστε τις φωνές, τα αγενή παρατσούκλια και κάθε άλλη ασεβή συμπεριφορά. Για κάθε παράβαση μπορείτε να αναγκάσετε το «άτακτο» παιδί να κάνει μια χάρη στο άλλο!
- Καταστήστε τα παιδιά «συνεργάτες» βάζοντας ένα νόμισμα σε ένα κουμπαρά για κάθε φορά που τα βλέπετε να παίζουν ήσυχα αλλά και βγάζοντας ένα κέρμα για κάθε τσακωμό. Τα χρήματα που θα συγκεντρώσουν μπορούν να αποφασίσουν μαζί για το πώς θα τα ξοδέψουν.
- Δώστε το καλό παράδειγμα συμπεριφερόμενοι σε όλους με σεβασμό. Αυτό σημαίνει να μην φωνάζετε στα παιδιά ή στον σύντροφό σας, να μην βρίζετε τους άλλους οδηγούς ενώ οδηγείτε και γενικά να μην συμπεριφέρεστε άσχημα ποτέ και σε κανέναν.
- Μην χρησιμοποιείτε φυσική βία για να τιμωρήσετε τα παιδιά σας. Έρευνες έδειξαν πως τα παιδία που τιμωρούνται με αυτόν τον τρόπο είναι περισσότερο θυμωμένα και επιθετικά ενώ επαναλαμβάνουν συχνότερα άσχημες συμπεριφορές που οδηγούν σε τιμωρία. Δείξτε τους με την στάση σας ότι η βία δεν είναι τρόπος επίλυσης προβλημάτων και διαφωνιών!
- Δείξτε κατανόηση στα αισθήματα που τρέφουν για τα αδέλφια τους αλλά θέστε όρια στις πράξεις που τα εκφράζουν. Τα συναισθήματα μπορούν να εκφραστούν με λόγια αλλά όχι με χτυπήματα, φωνές και σκανταλιές. Εξηγήστε τους τα παραπάνω και προτρέψτε τα να τηρήσουν αυτόν τον κανόνα.
- Διδάξτε τα παιδιά σας τρόπους αυτοελέγχου. Όταν είναι ήρεμα παίξτε ένα εκπαιδευτικό παιχνίδι αυτοσυγκράτησης. Βοηθήστε τα να εμπεδώσουν τρόπους να ξεσπούν τον θυμό τους. Για παράδειγμα: «Κάθε φορά που θυμώνεις γράψε στο ημερολόγιό σου πως νιώθεις ή μέτρα μέχρι το δέκα ή σκάψε μια τρύπα στον κήπο για να θάψεις τον θυμό σου ή ανέπνευσε βαθιά». Κάντε μια λίστα με τους τρόπους εκτόνωσης του θυμού και κολλήστε την στο ψυγείο. Κάθε φορά που αισθάνεστε θυμωμένη χρησιμοποιήστε κάποιον από αυτούς τους τρόπους για να ηρεμήσετε δίνοντας, παράλληλα, και το καλό παράδειγμα.
- Καλλιεργήστε μια ατμόσφαιρα ευγνωμοσύνης. Κάθε βράδυ στο δείπνο ζητήστε από τα παιδιά σας να αναφέρουν έναν λόγο για τον οποίο νιώθουν ευγνωμοσύνη για τον μπαμπά, την μαμά ή τον αδελφό τους. Η εξωτερίκευση θετικών συναισθημάτων εξομαλύνει τις διαφορές και χαλαρώνει την ένταση στις σχέσεις!
- Να θυμάστε ότι είναι απλά παιδιά. Το ότι χτύπησε το αδελφάκι του δεν σημαίνει πως θα γίνει και …μανιακός δολοφόνος. Τα παιδιά χρειάζονται την κατανόησή σας ώστε να μάθουν μεγαλώνοντας να κρατούν την ψυχραιμία τους. Έχουν ανάγκη να ακούνε ότι δεν είναι κακοί άνθρωποι, απλώς ανώριμοι!
Σταματήστε τον καβγά!
Εάν δεν προλάβατε να εμποδίσετε τον καυγά μην ανησυχείτε, υπάρχουν τρόποι να επαναφέρετε την τάξη και να φροντίσετε να μην επαναληφθεί!
Παραμείνατε ήρεμες. Το πιο σημαντικό που πρέπει να κάνει ένα γονιός που αντιμετωπίζει έναν παιδικό καβγά είναι να διατηρήσει την ψυχραιμία του. Με τον τρόπο αυτό δείχνει στα παιδιά πως υπάρχει τρόπος να ελέγξουν τα συναισθήματα και τις αντιδράσεις τους!- Μην παίρνετε το μέρος κανενός και μην ασχολείστε με το ποιος άρχισε τον καυγά. Όταν παρεμβαίνετε να συμπεριφέρεστε σε όλα με τον ίδιο τρόπο.
- Υπενθυμίστε τους τους κανόνες. Πείτε τους πως οι καβγάδες δεν επιτρέπονται και ρωτήστε τα εάν μπορούν να τα βρουν ή εάν χρειάζονται λίγο χρόνο ξεχωριστά για να ηρεμήσουν.
- Εάν θέλουν να συνεχίσουν το παιχνίδι προειδοποιήστε τα πως στον επόμενο καβγά θα τα πάτε σε ξεχωριστά δωμάτια ώστε να ηρεμήσουν και να σκεφτούν αυτό που έκαναν.
- Εάν κάποιο από τα δύο παιδιά χτύπησε κατά την διάρκεια του καυγά περιποιηθείτε το τραύμα αλλά μην εκτοξεύετε κατηγορίες για το ποιος έφταιγε. Δείξτε κατανόηση αλλά μην το αφήσετε να σας κατηγορεί το αδελφάκι του.
- Μόλις τα παιδιά ηρεμήσουν προτρέψτε τα να συζητήσουν ήρεμα το πρόβλημα που προκάλεσε τον καβγά και να βρουν μόνα τους την λύση. Μόλις τα καταφέρουν ζητήστε τους να σας περιγράψουν το τι συνέβη («θέλαμε να παίξουμε διαφορετικά παιχνίδια») αλλά και το τι αποφάσισαν («θα παίζουμε κάθε παιχνίδι ανά μισή ώρα»).
Τέλος, μια καλή και δοκιμασμένη λύση είναι τα παιδικά βιβλία που αναφέρονται στους αδελφικούς καβγάδες. Διαβάστε τα μαζί και χρησιμοποιήστε το παράδειγμα του λογοτεχνικού ήρωα κάθε φορά που ανάβουν τα αίματα! Εμείς σας προτείνουμε το: «Τα αδέλφια μου κι εγώ» (εκδόσεις Modern Times), ένα βιβλίο που εξερευνά τις αδελφικές σχέσεις και δίνει απαντήσεις στα ερωτήματα, τις δυσκολίες και τις ανησυχίες τους!