Πόσο ωφελεί και πόσο εύκολο είναι να εμπνεύσετε τη δημιουργικότητα στο παιδί σας
Λένε πως «όλα τα παιδιά κρύβουν μέσα τους έναν καλλιτέχνη και πως το ζήτημα είναι να παραμείνει κάποιος καλλιτέχνης καθώς μεγαλώνει». Το απόφθεγμα αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι τα παιδιά είναι από τη φύση τους δημιουργικά και έχουν μπόλικη φαντασία που συνήθως την διοχετεύουν στα παιχνίδια. Αντί, λοιπόν, να καταθέτουμε κάθε μήνα ένα τεράστιο ποσό για έτοιμα παιχνίδια, μήπως είναι καλύτερο να εμπνεύσουμε αυτήν την δημιουργικότητα, δίνοντας παράλληλα ώθηση στην νοητική ανάπτυξη;
Τα οφέλη της δημιουργικότητας
Η αξιοποίηση της φαντασίας ενός παιδιού έχει πολλαπλά οφέλη. Μερικά από αυτά είναι τα εξής:
- Το παιδί απελευθερώνεται από την ανία. Τα περισσότερα παιχνίδια λειτουργούν με έναν και μόνο τρόπο. Ωστόσο, όταν το παιδί σκέφτεται και παίζει δημιουργικά απασχολείται για πολλές πολλές ώρες. Αυτός είναι κυρίως ο λόγος που τα νήπια αντί να παίξουν με το νέο τους παιχνίδι δείχνουν μεγαλύτερο ενδιαφέρον για το κουτί, που μπορεί να γίνει από σπίτι και αυτοκίνητο, μέχρι βιβλιοθήκη και πάγκος λαϊκής!
- Ενισχύεται ο δεσμός μεταξύ παιδιού και γονιού. Ο γονιός συμμετέχει πιο πρόθυμα σε ένα παιχνίδι που δεν ξέρει με βεβαιότητα ότι το παιδί του μπορεί να παίξει. Έτσι δημιουργούν μαζί κάτι από το μηδέν και το κρατούν ως «κοινό μυστικό».
- Η ελευθερία του δημιουργικού παιχνιδιού δίνει σε κάθε έναν που συμμετέχει την δυνατότητα να μιλήσει για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει αλλά και να δώσει λύσεις σε διάφορα προβλήματα. Για παράδειγμα, ένα παιδί που φοβάται το σκοτάδι μπορεί πιο εύκολα να απελευθερώσει την φοβία του όταν προσποιείται πως είναι κάποιος άλλος ή να καθησυχάσει τον άλλο με τρόπους που ήδη εφαρμόζει ώστε να ανακουφιστεί και το ίδιο. Επίσης, μέσα από το δημιουργικό παιχνίδι είναι πιο εύκολο να μιλήσει ο γονιός στο παιδί για θέματα όπως το ψέμα, η βία, οι φιλίες ή το σχολείο.
- Τέλος, το δημιουργικό παιχνίδι αποτελεί κάποιου είδους θεραπεία για τα ψυχολογικά αλλά και φυσικά συμπτώματα. Φαίνεται να ανακουφίζει τους πονοκεφάλους, τους κοιλόπονους και να απελευθερώνει απόκαι να βοηθάει στην διαχείριση του φόβου, της απώλειας, της χαμηλής αυτοεκτίμησης κτλ.
Τα βασικά υλικά
Τα παιδιά χρειάζονται κίνητρα και ευκαιρίες για να είναι δημιουργικά. Η τηλεόραση, τα βιντεοπαιχνίδια και η πολύωρη έκθεση στην οθόνη του υπολογιστή καταστρέφουν την ικανότητα ενός παιδιού να περάσει καλά όντας δημιουργικό. Ξεκινήστε προσφέροντάς του κάποια φθηνά/απλά υλικά και αφήστε το να παίξει χρησιμοποιώντας την φαντασία του.
- Προμηθεύστε το μικρό σας με διάφορα είδη μπογιάς (νερομπογιές, μαρκαδόρους, δαχτυλομπογιές) και μπόλικο χαρτί ζωγραφικής. Δώστε του καμβά, μουσαμά ή αφήστε το να χρωματίσει το πεζοδρόμιο. Επίσης, χαρίστε του πινέλα και σφουγκάρια και αφήστε το να ανακαλύψει τις διαφορετικές υφές.
- Κατεβάστε από το πατάρι το κουτί ή το μπαουλάκι με τα παλιά ρούχα, τα κοσμήματα και τα αποκριάτικα κοστούμια και δώστε του την αφορμή να εμπνευστεί ιστορίες και περίεργα κοστούμια και να εξερευνήσει διαφορετικές ζωές.
- Βάλτε του να ακούει CD με κατάλληλη μουσική για να εμπνευστεί και να αποκτήσει μουσικό αυτί. Αφήστε το να εφεύρει τον δικό του χορό, να φτιάξει μια χορογραφία, να τραγουδήσει αλλάζοντας τα λόγια και τον ρυθμό.
- Ενθαρρύνετε το παιχνίδι έξω και όσο είναι δυνατόν την επαφή με τη φύση που θα του επιτρέψει να εξερευνήσει με ποιο τρόπο συνδεόμαστε με τον φυσικό κόσμο. Μην ανησυχείτε για τα λερωμένα ρούχα! Το ζήτημα είναι να γίνει ένας μικρός κομάντο και να κυλιστεί στο χώμα, να νιώσει το πώς είναι να είσαι χελώνα και να έρπεις στην γη κοκ.
Επικοινωνήστε σωστά
Το να ενθαρρύνετε την δημιουργικότητα σημαίνει πως αφενός θα είστε αρκετά ευέλικτοι, αφετέρου δεν θα περιμένετε ότι όλα θα γίνουν τέλεια ή θα σας απασχολεί τόσο πολύ αν θα γίνουν με τον σωστό τρόπο. Επίσης είναι καλύτερο να επιβραβεύετε την διαδικασία παρά το προϊόν ή το αποτέλεσμα. Προτιμήστε εκφράσεις του τύπου «άψογη επιλογή», «πώς το σκέφτεσαι αυτό;», «μπράβο, κάνεις πολύ καλή δουλειά», «οι ιδέες σου είναι πολύ καλές». Φροντίστε ακόμα να ενθαρρύνετε τα παιδιά που θεωρούν πως δεν τα πάνε καλά σε κάτι (π.χ. ζωγραφική) λέγοντας για παράδειγμα ότι όποιος δεν μπορεί να ζωγραφίσει κάτι με την πρώτη δεν σημαίνει ότι είναι κακός ζωγράφος. Επικοινωνήστε με το μικρό σας που απογοητεύεται γρήγορα, εστιάζοντας και πάλι στην προσπάθεια. Πείτε του λόγου χάρη ότι και οι μεγάλοι καλλιτέχνες για να φτιάξουν ένα αριστούργημα έκαναν πάρα πολλές προσπάθειες και δοκιμές.
Ακόμα πείτε του την παρακάτω ιστορία:
Ο Τόμας Έντισον θεωρείται ένας από τους παραγωγικότερους εφευρέτες της σύγχρονης εποχής. Ανάμεσα στα άλλα εφήυρε και τον λαμπτήρα πυρακτώσεως. Για να το κάνει, βέβαια, αυτό δοκίμασε 1.000.000 διαφορετικούς τρόπους. Λέγεται πως όταν τον ρώτησαν πως ένιωθε για τις 1.000.000 αποτυχημένες προσπάθειές του, είπε: «Δεν νιώθω καθόλου ότι οι προσπάθειες αυτές ήταν αποτυχημένες. Τώρα γνωρίζω 1.000.000 τρόπους με τους οποίους μια λάμπα δεν μπορεί να ανάψει!».
Για αρχή
Πριν ακόμα το μικρό σας εξερευνεί τις αμέτρητες δυνατότητες που έχει σε σχέση με το δημιουργικό παιχνίδι, μπορείτε να του προτείνετε (και φυσικά να το βοηθήσετε αν χρειάζεται):
- Να κατασκευάσει θεατρικά ή αποκριάτικα κοστούμια από παλιά ρούχα
- Να οργανώσει ένα κουκλοθέατρο στο οποίο αργότερα θα δώσετε μαζί παράσταση
- Να βρει ένα πρωτότυπο θέμα και να οργανώσει μια οικογενειακή φωτογράφηση.
- Να πάρει «συνέντευξη» από ανθρώπους που θαυμάζει, από ανθρώπους που έζησαν ιστορικά γεγονότα ή απλώς από τον παππού του που συμμετείχε στον πόλεμο του ‘40.
- Να γράψει και να σκηνοθετήσει μια θεατρική παράσταση για τα μέλη της οικογένειάς του.
- Να εφεύρει ένα παιχνίδι χρησιμοποιώντας μόνο μια κούτα
- Να συμμετέχει ενεργά στις χειροτεχνίες
- Να διαβάζει πολύ και να σκέφτεται νέες ιστορίες με οδηγό τις εικόνες των βιβλίων.
Extra tips
Δοκιμάστε να παίξετε με το μικρό σας τις δύο δραστηριότητες που σας παρουσιάζουμε στη συνέχεια!
- Κάντε διακοπές στη φαντασία. Πείτε στο μικρό σας να κλείσει τα μάτια του και να σας περιγράψει ένα μέρος που θα ήθελε να πάει, πώς το φαντάζεται, τι θα ήθελε να κάνει εκεί κ.λπ. Στο τέλος της περιγραφής θα γνωρίζετε πολλές από τις επιθυμίες του και τα όνειρά του.
- Κάντε έναν διάλογο γράφοντας και με τα δύο χέρια. Δώστε δύο διαφορετικούς μαρκαδόρους στο παιδί σας και ζητήστε του να γράψει σε ένα χαρτί μια ερώτηση με το χέρι που συνήθως γράφει αλλά να την απαντήσει με το άλλο χέρι.
- Δώστε του ένα όμορφο τετράδιο και ζητήστε του να γράψει μια ιστορία και να την σταματήσει σε ένα κρίσιμο σημείο. Ζητήστε του καθημερινά να γράφει την συνέχεια των περιπετειών του ήρωά του. Με τον τρόπο αυτό θα σκέφτεται καθημερινά διάφορες παραλλαγές μέχρι να καταλήξει σε αυτό που τελικά θα γράψει, θα χρησιμοποιεί την φαντασία του και στο τέλος θα έχει το ολόδικό του βιβλίο για ενθύμιο.