Ένα τεστ που θα σας βοηθήσει να βελτιώσετε τη στρατηγική πειθαρχίας που χρησιμοποιείτε
Τα παρακάτω σενάρια πιθανόν να σας θυμίσουν ανάλογες περιπτώσεις από την καθημερινότητά σας και στιγμές που αναρωτηθήκατε ποια θα ήταν η καλύτερη και πιο αποτελεσματική τακτική για να συμμορφώσετε το μικρό σας. Κάντε το παρακάτω τεστ και ανάλογα με τις απαντήσεις που θα δώσετε, δείτε τι αποτελέσματα θα έχετε. Αν έχετε περισσότερες λάθος απαντήσεις από ότι σωστές μην θεωρήσετε ότι δεν είστε καλοί γονείς. Ποτέ δεν είναι αργά να βελτιώσετε τις τακτικές πειθαρχίας, άλλωστε το μικρό σας θα σας δώσει άπλετες ευκαιρίες! Τι να κάνετε:
… δεν μένει στο κρεβάτι;
Το τρίχρονο μικρό σας απολαμβάνει το βραδινό παραμύθι, συμμετέχει με προθυμία στο πλύσιμο των δοντιών και σας δίνει με χαρά ένα μεγάλο φιλί για καληνύχτα. Λίγο αφότου σβήσουν τα φώτα όμως εμφανίζεται στο δωμάτιό σας. Εσείς αποφασίζετε:
Α. Να το αφήσετε να κοιμηθεί στο δωμάτιό σας σε ένα πάπλωμα στο πάτωμα. Τουλάχιστον έτσι θα κοιμηθείτε όλοι.
Β. Να το πάτε πίσω στο κρεβάτι του επαναλαμβάνοντας την κίνηση για πολλές νύχτες.
Γ. Να το ενημερώσετε για τις συνέπειες: αν σηκωθεί από το κρεβάτι του, δεν θα το πάτε στην παιδική χαρά την επόμενη μέρα.
… απειλεί με δημόσιο ξέσπασμα θυμού;
Είστε σε ένα κατάστημα παιχνιδιών με το 4χρονο μικρό σας για να αγοράσετε δώρο γενεθλίων στο ξαδερφάκι του. Το μικρό σας βλέπει ένα παιχνίδι και σας παρακαλάει να του το αγοράσετε. Εσείς αρνείστε λέγοντάς του ότι είναι πολύ ακριβό. Το κλαψούρισμα του μικρού σας σταδιακά αυξάνεται και νιώθετε πως είναι έτοιμο να ξεσπάσει μέσα στο κατάστημα. Εσείς:
Α. Δεν υποκύπτετε αλλά του αγοράζετε ένα φθηνότερο παιχνίδι καθώς περιμένετε στο ταμείο.
Β. Τονίζετε πως στο δωμάτιό του έχει ένα βουνό από παιχνίδια και ότι δεν θα του αγοράσετε ένα ακόμα. Όσο συνεχίζει να παρακαλάει, συνεχίζετε να του εξηγείτε για να καταλάβει.
Γ. Λέτε ξεκάθαρα όχι, καταθέστε τα επιχειρήματά σας και στη συνέχεια αρνηθείτε να συνεχίσετε την κουβέντα για αυτό το ζήτημα.
… δεν μαζεύει το δωμάτιό του;
Λέτε στο 5χρονο βλαστάρι σας να μαζέψει το δωμάτιό αλλά όταν επιστρέφετε μετά από μισή ώρα το βρίσκετε στην ίδια θέση να παίζει με τα παιχνίδια του χωρίς να έχει αγγίξει τίποτα. Εσείς, ενοχλημένοι:
Α. Το βοηθάτε να βάλει στην άκρη τα παιχνίδια και τα βιβλία του.
Β. Το ζητάτε ξανά αλλά αυτή τη φορά δίνετε πιο συγκεκριμένες οδηγίες.
Γ. Του λέτε ότι δεν μπορεί να παίξει για δύο μέρες με τα παιχνίδια του αν δεν μαζέψει το δωμάτιο.
… δεν σταματάει να βλέπει τηλεόραση;
Το μικρό σας αρνείται να κλείσει την τηλεόραση για να ντυθεί, πράγμα που σημαίνει ότι θα καθυστερήσει στον παιδικό σταθμό. Πάνω στα νεύρα σας του λέτε ότι δεν επιτρέπεται να ξαναδεί τηλεόραση για όλη την επόμενη εβδομάδα. Την τέταρτη ημέρα, ωστόσο, παρακαλάει να δει μόνο μια εκπομπή. Εσείς:
Α. Υποχωρείτε, καθώς συνειδητοποιείτε ότι η απαγόρευση της μιας εβδομάδας είναι υπερβολή. Εξηγείτε στο μικρό σας ότι μιλήσατε πάνω στα νεύρα σας.
Β. Δεν αλλάζετε στάση και απαντάτε πως δεν μπορεί να δει τηλεόραση για τις επόμενες τρεις ημέρες.
Γ. Του λέτε ότι για κάθε φορά που ζητάει να δει τηλεόραση, θα αυξάνετε την τιμωρία του κατά μία ημέρα.
…δεν θέλει να δεθεί στο ειδικό κάθισμα αυτοκινήτου;
Βιάζεστε το πρωί αλλά το 2χρονο μικρό σας αρνείται να κάτσει στο κάθισμά του στο αυτοκίνητο. Εσείς:
Α. Του εξηγείτε ότι δεν έχει άλλη επιλογή, το βάζετε στο κάθισμα και το δένετε.
Β. Του εξηγείτε γιατί είναι σημαντικό για αυτό να κάτσει στο κάθισμα του αυτοκινήτου και έτσι καταλαβαίνει ότι πρόκειται για κανόνα.
Γ. Του προσφέρετε τη δυνατότητα να παίξετε όποια μουσική θέλει καθώς οδηγείτε αν κάτσει ήσυχο.
…αν χτυπήσει ένα άλλο παιδάκι;
Μιλάτε με άλλες μαμάδες στην παιδική χαρά όταν βλέπετε το μικρό σας να χτυπάει ένα άλλο παιδάκι καθώς τσακώνονται για ένα παιχνίδι. Εσείς:
Α. Το υποχρεώνετε να ζητήσει συγγνώμη.
Β. Το απομακρύνετε αμέσως για να καταλάβει ότι είναι λάθος να χτυπάει τους άλλους.
Γ. Παίρνετε το παιχνίδι και του λέτε ότι δεν χτυπάμε τους άλλους.
…δεν θέλει να πάει σπίτι;
Είναι ώρα να φύγετε για το σπίτι αλλά το μικρό σας έχει κολλήσει στην παραλία και παίζει με την άμμο. Εσείς του λέτε:
Α. Είναι ώρα να βάλεις τα παπούτσια σου για να φύγουμε.
Β. Μπορείς, σε παρακαλώ, να βάλεις τα παπούτσια σου και να πάμε στο αυτοκίνητο;
Γ. Αν δεν μπεις στο αυτοκίνητο τώρα, θα φύγω και θα σε αφήσω εδώ!
… σας διακόπτει όταν μιλάτε;
Συζητάτε με μια φίλη σας και το παιδί σας συνεχώς σας διακόπτει για να ζητήσει ένα ποτήρι νερό ή βοήθεια για ένα παιχνίδι. Εσείς:
Α. Επιτρέπετε τις διακοπές, όσο συνοδεύονται και με ένα «συγγνώμη».
Β. Ακούτε αυτά που ζητάει για να αξιολογήσετε αν μπορεί να περιμένει ή όχι. Αν ναι, του ζητάτε να κάνει υπομονή μέχρι να τελειώσετε τη συζήτηση.
Γ. Του λέτε να περιμένει μέχρι να τελειώσετε.
Απαντήσεις
Δεν μένει στο κρεβάτι του
Απάντηση Β. Σε αυτή την ηλικία τα παιδιά λατρεύουν να δίνουν μικρές «παραστάσεις» και να τεστάρουν τη βούλησή σας. Έτσι το να το πηγαίνετε κάθε βράδυ στο κρεβάτι του όταν μπαίνει στο δωμάτιό σας δείχνει ότι παραμένετε σταθεροί στην απόφασή σας. Αν το αφήσετε μια φορά να μείνει μαζί σας, έχετε χάσει το παιχνίδι. Σαφώς και είναι κουραστικό να σηκώνεστε μέσα στη νύχτα για να πηγαίνετε το μικρό σας στο κρεβάτι του, αλλά η προσπάθειά σας θα ανταμειφθεί τα επόμενα βράδια, όταν καταλάβει ότι δεν μπορεί να κοιμάται αλλού παρά μόνο στο δωμάτιό του.
Απειλεί με δημόσιο ξέσπασμα θυμού.
Απάντηση Γ. Δείξτε σταθερότητα όταν παίρνετε μια απόφαση. Αν το παιδί σας νιώσει και τον παραμικρό δισταγμό θα σας πιέσει περισσότερο, συνεπώς διατηρήστε την απάντησή σας όσο πιο ξεκάθαρη γίνεται. Αν αρχίζει να φωνάζει ή να νευριάζει, δώστε του μια επιλογή: ή θα ηρεμήσει ή θα φύγετε από το κατάστημα. Σε αυτή την περίπτωση πρέπει να είστε έτοιμοι να το πάρετε αμέσως από το μαγαζί. Για να αποφύγετε τα παρακάλια για τα παιχνίδια μπορείτε πριν μπείτε στο κατάστημα να πείτε στο μικρό σας τι μπορεί να αγοράσει (ή ότι δεν μπορεί να αγοράσει κάτι). Μπορείτε να του δώσετε 1 ευρώ και να του πείτε να το ξοδέψει όπως θέλει.
Δεν μαζεύει τι δωμάτιό του.
Απάντηση Β. Αν θέλετε να γίνει κάτι εκφράστε το ξεκάθαρα ώστε το μικρό σας να καταλάβει ακριβώς τι πρέπει να κάνει, από πού να ξεκινήσει και πώς θα ξέρει ότι τελείωσε. Μην ξεχάσετε να επιβραβεύσετε το μικρό σας για μια δουλειά που έγινε καλά. Μπορείτε να έχετε μια μεγάλη κάρτα και κάθε φορά που μαζεύει το δωμάτιό του να κολλάτε ένα αυτοκόλλητο.
Δεν σταματάει να βλέπει τηλεόραση
Απαντήσεις Α ή Β. Καλό είναι να παραμείνετε στην αρχική σας απόφαση, αλλά αν το μικρό σας συμπεριφέρεται σωστά μπορείτε να είστε πιο ελαστικοί σε σχέση με τη διάρκεια της απαγόρευσης. Στη δεύτερη περίπτωση εξηγήστε ότι μιλήσατε πάνω στο θυμό σας και ότι θέλετε να του δώσετε μια δεύτερη ευκαιρία. Για να αποφύγετε να απαγορεύσετε κάτι όταν είστε εκνευρισμένοι, προσπαθήστε να αφήσετε λίγο χρόνο μέχρι να πείτε στο παιδί σας με ποιον τρόπο θα το πειθαρχήσετε. Όταν ηρεμήσετε, αξιολογήστε την κατάσταση και βεβαιωθείτε ότι η τιμωρία είναι ανάλογη του «παραπτώματος». Η καλύτερη λύση είναι να θέσετε κανόνες εξαρχής πράγμα που θα σας βοηθήσει να αποφύγετε τις τιμωρίες εκ των υστέρων κι έτσι το μικρό σας θα ξέρει ακριβώς τι να περιμένει. Για παράδειγμα, μπορείτε να μην επιτρέπετε την τηλεόραση κατά τη διάρκεια της εβδομάδας παρά μόνο τα Σαββατοκύριακα.
Δεν θέλει να δεθεί στο καθισματάκι αυτοκινήτου.
Απάντηση Α. Το μικρό σας πρέπει να συνειδητοποιήσει από την αρχή πως το ειδικό κάθισμα στο αυτοκίνητο αφορά στην ασφάλειά του και ότι δεν πρόκειται για παιχνίδι, συνεπώς σε καμία περίπτωση δεν θα το διαπραγματευτείτε. Μην του υπόσχεστε επιβράβευση για να κάτσει στο κάθισμα. Ωστόσο μπορείτε να του προσφέρετε επιλογές, όπως «θέλεις να σε δέσω εγώ ή θα το κάνεις μόνο σου;»
Χτυπάει ένα άλλο παιδάκι.
Απάντηση Γ. Παρόλο που είναι καλή ιδέα να υποχρεώσετε το μικρό σας να ζητήσει συγγνώμη από το άλλο παιδί και μετά να το πάρετε από την παιδική χαρά αν νευριάσει περισσότερο, το πρώτο πράγμα που είναι καλό να κάνετε είναι να το πάρετε από το χέρι, να το κοιτάξετε στα μάτια και να του πείτε «δεν χτυπάμε!». Αν ηρεμήσει και συνεχίζει να παίζει ήρεμα, μην παραλείψετε να το επαινέσετε.
Δεν θέλει να επιστρέψει σπίτι.
Απάντηση Α. Όταν απευθύνετε στο παιδί σας μια ερώτηση, του δίνετε τον έλεγχο. Αντί για αυτό πείτε του ακριβώς τι θέλετε. Αν είναι δυνατόν δώστε του ένα χρονικό περιθώριο. Αν συνεχίσει να αρνείται εξηγήστε του ήρεμα ποιες είναι οι επιπτώσεις. Για παράδειγμα, αν του έχετε δώσει χρονικό περιθώριο 5 λεπτών, ενημερώστε το ότι τα 5 λεπτά πέρασαν και ότι αν δεν περπατήσει μέχρι το αυτοκίνητο, θα το μεταφέρετε εσείς. Μπορείτε να το πιάσετε στους ώμους σας για να κάνετε πιο «ενδιαφέρουσα» την αποχώρησή σας. Ποτέ μην το απειλείτε ότι θα φύγετε και θα το αφήσετε εκεί αν δεν συμμορφώνεται, καθώς αυτός είναι ο μεγαλύτερος παιδικός φόβος.
Διακόπτει τις συζητήσεις σας.
Απάντηση Γ. Τα παιδιά από 3 ετών και πάνω έχουν αρκετή υπομονή για να περιμένουν 1 λεπτό ενώ σπάνια υπάρχει σοβαρός λόγος για να σας διακόψει το μικρό σας. Πείτε στο αγγελούδι σας να περιμένει τη σειρά του πριν μιλήσει. Να είστε δυναμικοί αλλά να μην φωνάζετε. Αν συνεχίζει να σας διακόπτει απλά αγνοήστε το. Φυσικά όταν έρθει η σειρά του να μιλήσει, ακούστε τι έχει να σας πει πριν απαντήσετε.