Γιατί δεν αρκεί να λέμε απλά «καλό παιδί»…
Κάθε γονιός θα ήθελε το παιδί του να είναι καλό. Τι εννοούμε, ωστόσο, με αυτόν τον χαρακτηρισμό; Τι σημαίνει καλό για τον καθένα και πόσο αντικειμενικός είναι αυτός ο επιθετικός προσδιορισμός;
Το καλό και το κακό δεν είναι απόλυτα αντικειμενικές έννοιες. Υπάρχει μια γενίκευση σε αυτές τις λέξεις που αφήνει περιθώριο για πολλές ερμηνείες. Το να είναι καλός σημαίνει διαφορετικά πράγματα για διαφορετικούς ανθρώπους σε διαφορετικές καταστάσεις. Συνεπώς, διαπαιδαγωγώντας το μικρό σας σε μια προσπάθεια να γίνει «καλός» άνθρωπος, αυτό που πρέπει καλύτερα να κάνετε είναι να αντικαταστήσετε τις γενικές έννοιες με άλλες πιο ξεκάθαρες και συγκεκριμένες. Ένα από τα πρώτα βήματα είναι να καθορίσετε τι σημαίνει καλό για την οικογένειά σας και με βάση αυτό ποιοι κανόνες πρέπει να ακολουθούνται, τι είναι αποδεκτό και τι όχι. Πάρτε μια πρώτη ιδέα για το πώς να καθορίσετε τη σωστή συμπεριφορά στην οικογένειά σας.
- Οι κανόνες είναι μια προέκταση των αξιών που έχετε σαν άνθρωποι, συνεπώς εστιάστε σε αυτές τις αξίες για να διαπαιδαγωγήσετε το μικρό σας. Για παράδειγμα, μην λέτε απλώς « να είσαι καλός», αλλά φροντίστε να προσδιορίζετε ποια αξία πρέπει να αποκτήσει, π.χ. «να είσαι δίκαιος, ευγενικός, υπεύθυνος, ομαδικός κτλ.». Φυσικά, επειδή πολλές από αυτές τις λέξεις δεν είναι απόλυτα κατανοητές από το καμάρι σας είναι σημαντικό να δίνετε και ένα παράδειγμα, όπως «να είσαι ομαδικός και να μοιράζεσαι τα παιχνίδια σου» ή«να είσαι προσεκτικός, μην σκαρφαλώνεις στα έπιπλα» .
- Διατηρήστε τους κανόνες απλούς και φροντίστε να είναι λίγοι. Δύο με τέσσερις κανόνες είναι αρκετοί, όπως π.χ. σεβόμαστε και δεν χτυπάμε/δαγκώνουμε/κλωτσάμε τους άλλους.
- Διορθώστε την συμπεριφορά με θετικό τρόπο. Αυτό σημαίνει πως αντί να απαγορεύεται φωνάζοντας «όχι» και «μη» πρέπει να προτρέπετε την σωστή συμπεριφορά. Λόγου χάρη, αντί να πείτε «μην χτυπάς τον αδερφό σου», προτιμήστε το «συγκράτησε τα χέρια και τα πόδια σου», αντί για το «μην κοροϊδεύεις» πείτε «μίλα πιο ήρεμα».
- Βεβαιωθείτε ότι οι προσδοκίες και οι επιπτώσεις είναι ξεκάθαρες. Η ενθάρρυνση είναι πολύ πιο αποτελεσματική από την τιμωρία, συνεπώς προτιμήστε να το ενθαρρύνετε όταν ακολουθεί τους κανόνες παρά να το τιμωρείτε όταν δεν τις ακολουθεί.
- Οι επιπτώσεις, αν κάποιος δεν ακολουθήσει τους κανόνες, πρέπει να είναι προκαθορισμένες και σαφείς. Το παιδί πρέπει να κατανοήσει πως κάθε πράξη, κάθε επιλογή έχει και ένα αποτέλεσμα, μια επίπτωση την οποία καλό είναι να γνωρίζει εκ των προτέρων. Εάν, λοιπόν, έχει ραντεβού για παιχνίδι πρέπει να του πείτε τι περιμένετε από εκείνο και τι θα συμβεί σε αντίθετη περίπτωση. Για παράδειγμα, «Ήρθε ο Γιαννάκης για να παίξετε. Θέλω να παίξετε ήρεμα και να τον αφήνεις να παίζει με τα παιχνίδια σου, αλλιώς θα πρέπει να σταματήσω το παιχνίδι».
- Δημιουργήστε κανόνες που είναι κατάλληλοι για την ηλικία του και ρεαλιστικοί. Στόχος είναι να το ενθαρρύνετε να ακολουθήσει και να του φαίνονται ελκυστικοί οι δικοί σας «καλοί» κανόνες.