Τι δεν πρέπει να λέτε στο παιδί σας για να σας ακούει
Ο τρόπος που μιλάμε στα παιδιά μας είναι καθοριστικός για τη συμπεριφορά που θα έχουν απέναντί μας, για το πόσο συνεργάσιμα θα είναι αλλά και για τις γνώσεις που θα αποκομίσουν όσον αφορά στην αντιμετώπιση διαφόρων καταστάσεων. Οι φράσεις που είναι καλύτερο να αποφύγετε προκειμένου να είστε αποτελεσματικοί δεν είναι τελείως ξένες ή εκτός πραγματικότητας. Πρόκειται για παραλλαγές γνωστών φράσεων που έχουμε ακούσει εκατοντάδες φορές στην παιδική μας ηλικία και οι οποίες μας ξεφεύγουν ακολούθως στα δικά μας παιδιά.
Δείτε ποιες είναι οι 10 εκφράσεις που πρέπει να αποβάλλετε από το λεξιλόγιό σας και πώς να τις αντικαταστήσετε με άλλες. Με λίγη υπομονή, αυτοπειθαρχία και εξάσκηση θα τα καταφέρετε!
- «Όχι». Πρόκειται για την πιο συχνή λέξη που ακούν τα παιδιά από τους γονείς τους και από το πιο στενό τους περιβάλλον, η οποία ωστόσο χρησιμοποιείται τόσο συχνά που χάνει το νόημά της και παύει να είναι αποτελεσματική. Φροντίστε να μετατρέπετε τις αρνητικές εκφράσεις σε θετικές, ώστε να μην φαίνεστε πολύ επικριτικοί απέναντι στο μικρό σας. Πείτε του για παράδειγμα τι θέλετε να κάνει, π.χ. «περπάτα κανονικά» αντί για το «μην τρέχεις». Διαβάστε ακόμα το άρθρο μας «10 διαφορετικοί τρόποι να αρνείστε (χωρίς να λέτε όχι)!»
- «Πολύ καλή δουλειά!». Πού είναι το κακό σε αυτή τη φράση; Φαινομενικά πουθενά, ωστόσο είναι προτιμότερο να την αντικαταστήσετε με τη φράση «τα κατάφερες» που εστιάζει στην προσπάθεια του παιδιού σας παρά στο αποτέλεσμα της πράξης του.
- «Μην τσακώνεσαι μαζί μου». Είναι φυσιολογικό για τα παιδιά να ρωτούν, να αναλύουν και να σκέφτονται κάποια πράγματα, δίνοντας την εντύπωση ότι θέλουν να λογοφέρουν ή ότι τσακωθούν μαζί σας. Ωστόσο, αυτό είναι ένα φυσιολογικό στάδιο της ανάπτυξής τους. Αν θέλετε να διακόψετε την κουβέντα το καλύτερο που έχετε να κάνετε είναι να του πείτε «μπορεί να περίμενες μια διαφορετική απάντηση, αλλά δυστυχώς δεν μπορώ να την αλλάξω». Βεβαιωθείτε ακόμα ότι έχει καταλάβει την απάντησή σας, ρωτώντας το αν έχει άλλες σχετικές ερωτήσεις. Με αυτόν τον τρόπο του δίνετε τη δυνατότητα να παρουσιάσει την άποψή του ή να ξεκαθαρίσει κάτι που δεν κατάλαβε.
- «Περίμενε να δει ο πατέρας σου/η μητέρα σου τι έκανες…». Με αυτή τη φράση, καταρχάς, προκαλείτε τρόμο στο μικρό σας για τον άνθρωπο που θα αναλάβει να διερευνήσει τι έγινε. Δεύτερον, αποφεύγετε να αναλάβετε την ευθύνη, μεταφέροντάς την σε κάποιον άλλον. Από τη στιγμή που το μικρό σας κάνει κάτι «άσχημο», αισθάνεται ενοχές και ντροπή, συνεπώς η παραπάνω φράση κάνει τα πράγματα πολύ χειρότερα. Πρέπει οπωσδήποτε να μάθει κάποιος τρίτος για ό,τι έγινε; Και αν ναι μήπως είναι καλύτερα να επιλέξει το ίδιο το παιδί ποιος θα είναι αυτός αλλά και ποιος θα του/της το πει; Έτσι το μικρό σας θα αισθανθεί υπεύθυνο για την πράξη του.
- «Αν το ξανακάνεις αυτό άλλη μια φορά…». Η εν λόγω φράση είναι απειλητική αλλά και αναποτελεσματική. Από τη μια τρομάζετε το μικρό σας και από την άλλη δεν καθορίζετε κάποια τιμωρία ή κάποια εφικτή συνέπεια για την πράξη του. Αν θέλετε να υπάρξουν συνέπειες, φροντίστε να είστε ξεκάθαροι και να προσφέρετε «επιλογές» του τύπου «αν επιλέγεις να χτυπήσεις την αδερφή σου, επιλέγεις να μην δεις καθόλου τηλεόραση αύριο». Έτσι μεταδίδετε στο μικρό σας τι είναι αυτό που περιμένετε από αυτό και ποιες είναι οι συνέπειες αν δεν το κάνει, χωρίς καμία απειλητική διάθεση.
- «Έτσι το κάνεις λάθος». Οι γονείς έχουν την τάση να ελέγχουν κάθε επιλογή και κίνηση του παιδιού τους αφήνοντάς τους ελάχιστα περιθώρια ελευθερίας να επιλέξουν τα ίδια. Θεωρούν πως τα πράγματα πρέπει να γίνονται με έναν συγκεκριμένο τρόπο – τον τρόπο που πιστεύουν εκείνοι ότι είναι σωστός – χωρίς να αφήνουν αρκετά περιθώρια για εναλλακτικές λύσεις που καλλιεργούν τη δημιουργικότητα. Φυσικά τα μαθήματα του σχολείου πρέπει να γίνονται με έναν συγκεκριμένο τρόπο, αλλά το να χρωματίσει σε μια ζωγραφιά το χορτάρι μωβ ή να καθίσει ανάποδα σε μια καρέκλα δεν είναι λάθη που χρειάζονται απαραίτητα διόρθωση. Εξασκηθείτε στο να αναγνωρίζετε την διαφορετική πράξη αλλά χωρίς να την κρίνετε, λέγοντας π.χ. «επέλεξες να βάψεις το χορτάρι μωβ».
- «Αυτό συμβαίνει, όταν…». Μην προσπαθείτε να δώσετε ένα μάθημα στο μικρό σας τις πιο ακατάλληλες στιγμές, όταν ήδη με τις πράξεις έχει συνειδητοποιήσει τι έγινε. Ενώ είναι συγχυσμένο ή πονάει, δεν υπάρχει κανένας λόγος να κουνάτε απειλητικά το χέρι σας πάνω από το κεφάλι του, λέγοντάς του «είδες τι έπαθες;». Είναι προτιμότερο να επισημάνετε «αντιλήφθηκες ότι όταν πήδηξες από την καρέκλα, έπεσες και χτύπησες» καθώς είναι πιο καθησυχαστικό.
- «Δεν μπορείς να το κάνεις αυτό». Λέγοντας κάτι τέτοιο, φαινόσαστε αναξιόπιστοι αν το μικρό σας έχει την ικανότητα να κάνει κάτι. Επιπλέονηάρνησημπορείναξεσηκώσειμεγάληδιαμαρτυρία. Προτιμήστε να εξηγήσετε τον λόγο που δεν θέλετε να κάνει κάτι, π.χ. είναι επικίνδυνο, οι μπογιές δεν είναι κατάλληλες για το δέρμα, προκειμένου να κατανοήσει τον λόγο που υπάρχουν συγκεκριμένα όρια.
- «Είμαστε σύμφωνοι;», ειδικά σε περιπτώσεις που το παιδί σας δεν θέλει να κάνει κάτι συγκεκριμένο. Προσπαθώντας να είστε καλοί με το μικρό σας, πιθανόν να πέφτετε στην παγίδα να αποσπάσετε την αποδοχή του για κάτι που στην ουσία δεν θέλει να κάνει. Αυτή η φράση όμως δεν αποκλείει μια αρνητική απάντηση από το παιδί σας. Το καλύτερο που μπορείτε να κάνετε σε αυτή την περίπτωση είναι να αναγνωρίσετε τα συναισθήματά του (το ξέρω ότι δεν θέλεις να φύγουμε), δηλώνοντάς του ξεκάθαρα ότι είναι ώρα να φύγετε, να ντυθεί, να ξεκινήσετε κ.λπ. χωρίς περιθώρια διαπραγμάτευσης. Έτσι το μικρό σας θα νιώσει ότι το καταλαβαίνετε.
- «Αυτή τη στιγμή με έχεις φέρει ως εδώ». Ποιος ευθύνεται για τα συναισθήματα που γεννιούνται σε έναν γονιό; Μάλλον ο ίδιος γιατί άφησε τον εαυτό του να κατακλυστεί από το συναίσθημα του θυμού ή της στενοχώριας. Είναι σημαντικό επίσης να μάθετε στα παιδιά σας ότι επιλέγουν αυτό που θα αισθανθούν αλλά και να επικοινωνήσετε τα δικά σας συναισθήματα. Λέγοντας για παράδειγμα «χρειάζομαι ένα διάλειμμα γιατί είμαι πολύ νευριασμένη» περιγράφετε τι αισθάνεστε χωρίς να αποδίδετε ευθύνες στο παιδί.
Διαβάστε ακόμα: