Είναι το παιδί μου έτοιμο για φακούς επαφής;

Η χρήση των φακών επαφής είναι συνηθισμένη πλέον στην εφηβική ηλικία για παιδιά που έχουν μυωπία. Μπορεί όμως ένα μικρότερο παιδί να τους χρησιμοποιήσει; Η ηλικία από μόνη της δεν είναι καθοριστικός παράγοντας για να βάλει ένα παιδί φακούς επαφής. Διάφορες όμως παθολογικές καταστάσεις έχουν επιβάλει την χρήση Φακών επαφής (ακόμη και σε νεογέννητα) για την αποκατάσταση της όρασης .

Τα κριτήρια για την χρήση φακών επαφής σε παιδιά πρέπει να είναι  αυστηρά ( όχι  απλά αισθητικοί λόγοι) και κατόπιν της σύμφωνης γνώμης του οφθαλμιάτρου.  Γενικά οι φακοί επαφής, παρά την εξελικτική τους βελτίωση δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι αποτελούν ένα ξένο σώμα στο περιβάλλον του ματιού και η κακή χρήση τους μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά προβλήματα στα μάτια.

Το παιδί θα πρέπει να είναι αρκετά ώριμο και υπεύθυνο για να τηρεί τους κανόνες υγιεινής, να μπορεί να χειρίζεται και να τους τοποθετεί σωστά στα μάτια του, αλλά και να έχει δικαιολογημένα κίνητρα για να τους φορέσει (π.χ. το διευκολύνουν σε ένα ομαδικό άθλημα). Πριν αποφασίσετε να πάρετε φακούς επαφής στο παιδί σας ζυγίστε τα θετικά και τα αρνητικά της χρήσης τους και λάβετε υπόψη σας σοβαρά ορισμένες παραμέτρους για την υγεία των ματιών του και τη σωστή χρήση των φακών.  

Τα θετικά

Καλύτερη όραση.Οι φακοί επαφής καθώς προσαρμόζονται στην επιφάνεια του κερατοειδή προσφέρουν σφαιρική όραση σε αντίθεση με τα γυαλιά.

Ευκολία σε δραστηριότητες.Οι φακοί επαφής είναι κατάλληλοι για παιδιά που ασχολούνται με δραστηριότητες που περιλαμβάνουν έντονη κίνηση ή επαφή, όπως ομαδικά αθλήματα ή χορό. Προσφέρουν μεγαλύτερη άνεση και μειώνουν το ρίσκο για ατυχήματα, π.χ. αν το παιδί χτυπήσει κατά λάθος ενώ αθλείται.  

Αισθητικοί – ψυχολογικοί  λόγοι. Αν ένα παιδί έχει μεγάλο βαθμό μυωπίας και τα κρύσταλλα των γυαλιών αλλοιώνουν το σχήμα των ματιών του, κάνοντάς το να φαίνεται πιο μικρό, πιθανόν να αισθάνεται μειονεκτικά .

Τα αρνητικά

Πολύωρη χρήση. Ένα από τα αρνητικά των φακών επαφής είναι ότι οι χρήστες τους φορούν πολλές ώρες, κάτι που δεν συνίσταται. Αφενός το μάτι χρειάζεται να ξεκουράζεται αφετέρου πρέπει να καθαρίζονται συχνά για να αποφευχθούν μολύνσεις στα μάτια.

Λάθος κίνητρα.Πιθανόν οι φακοί επαφής να είναι ιδέα των γονιών και όχι του ίδιου του παιδιού. Αν για παράδειγμα οι γονείς επιλέξουν τους φακούς επαφής για το παιδί τους επειδή σπάει συχνά ή χάνει τα γυαλιά του, πόσο πιθανό είναι να εξασφαλίσουν ότι το παιδί θα ακολουθήσει τους κανόνες υγιεινής που απαιτούνται αν δεν είναι αρκετά υπεύθυνο; Οι φακοί επαφής, άλλωστε, δεν προορίζονται για να αντικαταστήσουν τα γυαλιά αλλά να λειτουργήσουν συμπληρωματικά, βελτιώνοντας την ποιότητα ζωής. 

Μη ενεργό ρόλο των γονιών. Μπορεί ένα παιδί να είναι αρκετά υπεύθυνο για να φορέσει φακούς επαφής αλλά οι γονείς θα πρέπει να επιβλέπουν τη σωστή χρήση και τη φροντίδα τους. Είναι σημαντικό να τους υπενθυμίζουν να τους αφαιρούν όταν επιστρέφουν σπίτι ή πριν κοιμηθούν, να αντικαθιστούν εγκαίρως τους παλιούς φακούς με καινούργιους ανάλογα με διάρκεια χρήσης για την οποία προορίζονται και να τους παρέχουν τα κατάλληλα υγρά καθαρισμού και τα δοχείο για να τους τοποθετούν.  

Προβλήματα από τη χρήση των φακών επαφής

Οι φακοί επαφής είναι ακατάλληλοι για παιδιά ή εφήβους που δεν μπορούν να επιδείξουν υπευθυνότητα και πειθαρχία. Λόγω της απευθείας επαφής που έχουν με τον κερατοειδή, μπορούν να δημιουργήσουν προβλήματα όπως τραυματισμούς και λοιμώξεις, αν δεν χρησιμοποιηθούν ή δεν συντηρηθούν σωστά.

Οι λοιμώξεις που προκαλούνται από τη χρήση φακών επαφής μπορεί να είναι ιδιαίτερα σοβαρές και να επεκταθούν ακόμη και στο εσωτερικό του ματιού. Ορισμένα μάλιστα από τα υπεύθυνα μικρόβια, όπως η ψευδομονάδα, είναι τόσο τοξικά, που μπορεί να προκαλέσουν ανεπανόρθωτες βλάβες σε διάστημα ολίγων ωρών. Έτσι, κάθε σύμπτωμα που μπορεί να εμφανιστεί κατά τη χρήση των φακών, όπως πόνος, δυσανεξία, ερυθρότητα κλπ., αποτελεί επείγουσα κατάσταση και χρειάζεται την άμεση συνδρομή ειδικού οφθαλμιάτρου.

Τι πρέπει να γνωρίζετε πριν αποφασίσετε

Πριν πάρετε την απόφαση για χρήση των φακών επαφής, λάβετε υπόψη σας τα εξής:

• Η χρήση φακών επαφής απαιτεί δέσμευση τόσο από το παιδί όσο και από τους γονείς. Φροντίστε να μάθετε στο παιδί σας πώς να τους χρησιμοποιεί σωστά και να συμμετέχετε ενεργά στην φροντίδα και καθαριότητά τους.
• Με τις συχνές επισκέψεις στον οφθαλμίατρο προλαμβάνονται οι μολύνσεις που προκαλούνται από την υπερβολική χρήση και τον ελλιπή καθαρισμό των φακών επαφής, συνεπώς μην τις παραλείπετε.
• Μάθετε στο παιδί σας να φοράει και τα γυαλιά του κατά τη διάρκεια της ημέρας ώστε να μειώσετε το ρίσκο για κάποια επιπλοκή ή μόλυνση από τη μακροχρόνια χρήση φακών.
• Διατηρείτε πάντα στο σπίτι γυαλιά με τον πρόσφατο βαθμό μυωπίας του παιδιού σας για την περίπτωση που κάποια μόλυνση κάνει τη χρήση των φακών αδύνατη τουλάχιστον για ένα διάστημα ή για την περίπτωση που το παιδί σας χάσει κάποιον φακό επαφής.