Πώς επηρεάζουν την ειλικρίνεια των παιδιών τα ψέματα που λένε οι γονείς
Έχουν τα μικρά, αθώα ψεματάκια αρνητικές συνέπειες στα παιδιά; Μια πρόσφατη έρευνα που δημοσιεύθηκε στο Developmental Science επισημαίνει ότι υπάρχουν επιπτώσεις με κυριότερη την μετέπειτα μίμηση της συμπεριφοράς των γονιών, ακόμα κι αν τα ψέματά τους είναι αθώα.
Ερευνητές του τμήματος ψυχολογίας του πανεπιστημίου της Καλιφόρνια μελέτησαν τις αντιδράσεις 186 παιδιών ηλικίας 3 έως 7 ετών στο πλαίσιο ενός πειράματος - παιχνιδιού. Οι ερευνητές χώρισαν τα παιδιά σε δύο ομάδες, λέγοντας στην πρώτη ομάδα πως στο διπλανό δωμάτιο υπάρχει ένα βάζο με καραμέλες προκειμένου να τα προσκαλέσουν για να παίξουν το παιχνίδι αλλά σύντομα παραδέχτηκαν πως το βάζο δεν υπάρχει και ότι το είπαν απλά για να τα δελεάσουν.
Στα υπόλοιπα παιδιά ζήτησαν να παίξουν το παιχνίδι χωρίς να αναφέρουν τις καραμέλες. Στη συνέχεια τους ζήτησαν να αναγνωρίσουν γνωστούς χαρακτήρες – κούκλες χωρίς να τους βλέπουν, απλά βάζοντας τους να ακούσουν τη μουσική ή το τραγούδι με το οποίο συνδέονται (π.χ. σε μια διαφήμιση). Στις μουσικές συμπεριέλαβαν ένα κομμάτι κλασικής μουσικής που δεν είχε συνδεθεί με κάποιο παιχνίδι, αναμένοντας φυσικά τα παιδιά να δυσκολευτούν στην αναγνώρισή του. Κατά τη διάρκεια του πειράματος υπήρχε κάμερα που βιντεοσκοπούσε το δωμάτιο χωρίς να το ξέρουν τα παιδιά.
Όσο έπαιζε η κλασική μουσική, οι ερευνητές απομακρύνονταν από το δωμάτιο με την πρόφαση ότι πρέπει να κάνουν ένα τηλεφώνημα για 90 δευτερόλεπτα, ζητώντας από τα παιδιά να μην δουν ποιο είναι το παιχνίδι που αντιστοιχεί στη συγκεκριμένη μουσική. Επιστρέφοντας τους ρωτούσαν αν «έκλεψαν» και είδαν το παιχνίδι.
- Τα παιδιά από 5-7 ετών, στα οποία οι ερευνητές είχαν πει ψέματα για τις καραμέλες, ήταν εκείνα που κατά μεγαλύτερο ποσοστό είδαν το παιχνίδι (80%) και μετά είπαν ψέματα (90%) ότι ακολούθησαν τις υποδείξεις των ερευνητών.
- Από τη δεύτερη ομάδα, στην οποία δεν ειπώθηκε το ψέμα με τις καραμέλες, το 60% είδε το παιχνίδι και περίπου το ίδιο ποσοστό είπε ψέματα στους ερευνητές.
Οι ερευνητές υποστήριξαν ότι χρειάζεται περαιτέρω διερεύνηση του ζητήματος, ωστόσο εκτιμούν ότι τα παιδιά 5-7 ετών της πρώτης ομάδας είπαν ψέματα γιατί αντέγραφαν τη συμπεριφορά των ενηλίκων, γιατί θεωρούσαν ότι η ειλικρίνεια δεν παίζει σημαντικό ρόλο για αυτούς ή επειδή δεν αισθάνθηκαν ότι πρέπει να πουν την αλήθεια σε κάποιον που τους είπε ψέματα.
Τι μας διδάσκει το παραπάνω πείραμα; Καταρχήν ότι δεν χρειάζεται να αποκαλύψετε στο μικρό σας ότι δεν υπάρχει Άγιος Βασίλης ή ότι οι νεράιδες είναι πλάσματα της φαντασίας. Όμως αν οι γονείς λένε ψέματα συστηματικά στο παιδί τους για να το πείσουν να κάνει κάτι που θέλουν, το πιθανότερο είναι να συνεχίσουν αυτή τη στρατηγική όταν μεγαλώσουν με αποτέλεσμα τα ίδια τα παιδιά να μην είναι ειλικρινή αργότερα.
Διαβάστε ακόμα μία σχετική έρευνα στο άρθρο «Τα παιδιά δεν ξεχνούν ποτέ τα ψέματα!»