Γιατί το παιδί σας έχει διαφορετική συμπεριφορά στο σπίτι από την σχολική αίθουσα;
Στο σπίτι είναι ένας μικρός τύρρανος! Τρέχει, σκαρφαλώνει, φωνάζει, πετάει τα πράγματα εδώ και εκεί και όταν δεν του κάνετε τα χατήρια κλαίει. Σας έκανε, επομένως, τεράστια εντύπωση όταν η δασκάλα σας είπε πόσο ήσυχος και υπάκουος είναι ο γιος σας. Εύλογα, λοιπόν, αναρωτηθήκατε: «τι είναι αυτό που πυροδοτεί αυτές τις διαφορετικές συμπεριφορές;».
«Στο σπίτι είμαι ο αρχηγός»
Από την στιγμή που φέρνουμε στον κόσμο ένα παιδί τα πάντα στην ζωή μας περιστρέφονται γύρω από εκείνο. Κάτι τέτοιο είναι λογικό, καθώς ένα μωρό εξαρτάται απόλυτα από τους γονείς του για την επιβίβωσή του.Συχνά, όμως, καθώς το παιδί μεγαλώνει και γίνεται ολοένα και πιο ανεξάρτητο, οι συνθήκες δεν αλλάζουν και η συγκεκριμένη συμπεριφορά διαιωνίζεται.
Και παρότι ένα παιδί είναι αναμενόμενο να μειώσει τον προσωπικό σας χρόνο είναι λάθος να τον καταστήσει ανύπαρκτο. Από πολύ μικρή ηλικία τα παιδιά είναι σε θέση να κατανοήσουν τις προσωπικές ανάγκες των γονέων τους, οπότε και μπορεί να ξεκινήσει η διαπαιδαγώγησή τους. Καλό είναι, λοιπόν, να αποφεύγετε να βάζετε τον εαυτό σας σε δεύτερη μοίρα, τόσο για το δικό σας καλό όσο και για το δικό του.
Εάν για παράδειγμα οι γονείς ετοιμάζονται να βγουν για δείπνο και το παιδί κατορθώσει με κλάμα να ανατρέψει τα σχέδιά τους, θα υιοθετήσει την συγκεκριμένη συμπεριφορά, ώστε να αποσπά και να κερδίζει άμεσα την προσοχή τους. Αντίθετα, εάν η συμπεριφορά αξιολογηθεί –ξέρετε καλύτερα από όλους πότε το κλάμα του παιδιού σας είναι αληθινό και πότε αποτελεί τέχνασμα-θα του δώσετε να καταλάβει πως δεν μπορεί να σας χειριστεί.
Μην ξεχνάτε πως τα παιδιά είναι σαν σφουγγάρι: οτιδήποτε αποδεχθείτε μια φορά θα πρέπει να είστε σε θέση να το αποδέχεστε πάντα!
«Στο σπίτι είμαι εντυπωσιακός»
Επειδή ακριβώς το παιδί είναι το επίκεντρο της προσοχής μας, συχνά περιγράφουμε λεπτομερώς και επαινούμε ακόμα και τα πιο μικρά και ασήμαντα κατορθώματά τους.
«Ο Κώστας σήμερα έφτανε με την κούνια πιο ψηλά απ’ όλα τα παιδάκια της παιδικής χαράς!»
«Η Μαρία σήμερα πηδούσε πιο ψηλά από όλα τα υπόλοιπα παιδάκια στα φουσκωτά παιχνίδια του παιδότοπου!»
Φυσικά και νιώθετε περήφανοι και θέλετε να το μοιραστείτε αλλά πως θα κατορθώσετε να προσδώσετε αξία σε αυτά που πραγματικά μετράνε; Εάν, δηλαδή, επαινείτε με τέτοιο ζήλο το παιχνίδι, τι θα πρέπει να κάνετε όταν το παιδί σας τακτοποιήσει το δωμάτιό του οικειοθελώς ή όταν βοηθήσει το αδελφάκι του να δέσει τα κορδόνια του; Με άλλα λόγια ο έπαινος είναι σημαντικός αλλά όταν τον χρησιμοποιείτε στην υπερβολή πολλές φορές χάνει την αξία του και το παιδί καταλήγει να αποζητά εύσημα για κάθε πράξη του.
«Στο σπίτι με ανταμοίβουν»
Κάτι ακόμα που ως γονείς χειριζόμαστε λάθος είναι οι ανταμοιβές, τις οποίες χρησιμοποιούμε στην υπερβολή ή τις οποίες επιστρατεύουμε για το κάθετι. Τάζοντας ανταλλάγματα για πράξεις που αποτελούν υποχρέωση του παιδιού (πλύσιμο χεριών ή δοντιών, βοήθεια στο μάζεμα του τραπεζιού, τακτοποίηση δωματίου κοκ) το μαθαίνουμε πως η αξία βρίσκεται όχι σε αυτό που κάνει αλλά σε αυτό που θα απολαύσει εάν το κάνει. Κι έτσι πολλές φορές καταλήγουν να θεωρούν πως χωρίς αντάλλαγμα δεν πρέπει να κάνουν τίποτα. Με τον τρόπο αυτό, όμως, δεν μαθαίνουν να διαχωρίζουν και να εφαρμόζουν το πρέπον. Και κάπως έτσι δημιουργούμε όντα που καθοδηγούνται από το συμφέρον.
Τι αλλάζει στο σχολικό περιβάλλον;
Όλα τα παραπάνω ισχύουν για το σπίτι. Τι συμβαίνει όμως στο σχολείο; Στις σχολικές αίθουσες τα παιδιά κατανοούν πως το σύμπαν δεν κινείται γύρω από αυτά. Εκεί δεν είναι ούτε αρχηγοί, ούτε εντυπωσιάζουν τους γύρω τους με το παραμικρό, ούτε λαμβάνουν ανταλλάγματα για το καθετί. Εκεί μπορούν να αντιληφθούν ακόμη και το πιο απλό και να το εφαρμόσουν ακόμη κι όταν δεν έχουν κάτι να κερδίσουν. Ξέρουν τι σημαίνουν οι λέξεις «κανόνας» και «συνέπεια», οπότε και συμπεριφέρονται αναλόγως.
Συνοψίζοντας, λοιπόν, ένα παιδί δε χρειάζεται ούτε υπερβολικό έπαινο, ούτε συνεχές ντάντεμα, ούτε ανταλλάγματα για να συνεργαστεί. Απλή περιγραφή κι ίση αντιμετώπιση θέλει. Δηλώστε αυτά που νιώθετε, αυτά που θέλετε κι αυτά που απαιτείτε με απλό και ξεκάθαρο λεξιλόγιο και δείτε το μικρό σας να μεταμορφώνεται σε ένα γλυκό, συνεργάσιμο κι ευγενικό αγγελούδι.