Ποια είναι τα συμπτώματα και πώς αντιμετωπίζεται
*Με την συνεργασία της συμβούλου ψυχικής υγείας- ψυχοθεραπεύτριας, Μίνας Κάνταρου.
Η κατάθλιψη δεν είναι μια πάθηση που αφορά μόνο τους ενήλικες, αφού –σε ένα μικρό ευτυχώς ποσοστό- μπορεί και τα παιδιά να βρεθούν αντιμέτωπα μαζί της. Δεν έχει να κάνει τόσο με τις παροδικές αλλαγές της διάθεσης, όσο με μια μόνιμη θλίψη, απώλεια ενέργειας και ενθουσιασμού που διαρκεί εβδομάδες, μήνες και, σε ορισμένες περιπτώσεις, χρόνια ολόκληρα. Ποια είναι τα συμπτώματα, τι μπορεί να την προκαλέσει και πώς αντιμετωπίζετε; Οι απαντήσεις στη συνέχεια.
Συμπτώματα
1.Ένα παιδί με κατάθλιψη ενδέχεται να εμφανίσει διάφορα συμπτώματα. Μερικά από αυτά μπορεί να είναι:
- το συχνό κλάμα,
- η απώλεια όρεξης για παιχνίδι
- εκνευρισμός και θυμός τις περισσότερες ώρες της ημέρας
- συχνά είναι τα δραματικά ξεσπάσματα
- απώλεια ενέργειας
- ανικανότητα συγκέντρωσης
- έλλειψη ενδιαφέροντος
- χαμηλή αυτοπεποίθηση
- αισθήματα ενοχής, απαισιοδοξία, αίσθηση ματαιότητας
- χαμηλές επιδόσεις στο σχολείο
- συχνά παράπονα για πονοκεφάλους και στομαχόπονους
- προβλήματα με τον ύπνο και το φαγητό.
2.Ένα παιδί με κατάθλιψη μπορεί να μην τα πηγαίνει καλά με άλλα παιδιά ή με τα μέλη της οικογένειας ή να μην ενδιαφέρεται να κοινωνικοποιηθεί.
3.Αν ένα παιδί πάσχει από κατάθλιψη τότε πιθανόν να αντιμετωπίζει παράλληλα και άλλες δυσκολίες, όπως άγχος, διαταραχές σε σχέση με το φαγητό, διαταραχή ελλειμματικής προσοχής κοκ.
4.Πιθανόν να είναι δύσκολο να διαπιστώσετε αν ένα παιδί υποφέρει από κατάθλιψη. Ωστόσο αν παρουσιάζει κάποιο από τα παραπάνω συμπτώματα για μεγάλο χρονικό διάστημα ή αυτά τα συμπτώματα δημιουργούν προβλήματα στην καθημερινότητά του, θα πρέπει να ζητήσετε βοήθεια. Ο παιδίατρος άλλωστε θα μπορεί να σας συμβουλεύσει αν χρειάζεται να επισκεφθείτε κάποιον ειδικό.
Από τι προκαλείται
Οι περισσότεροι επιστήμονες συμφωνούν ότι η κατάθλιψη είναι αποτέλεσμα βιολογικών και περιβαλλοντικών παραγόντων. Μπορεί να οφείλεται σε αλλαγές στην χημεία του εγκεφάλου (μείωση συγκεκριμένων νευροδιαβιβαστών που δεν επιτρέπουν την σωστή λειτουργία του εγκεφάλου), αλλά και σε τραυματικές καταστάσεις που έχει βιώσει το παιδί, όπως μια εγκατάλειψη, η άσκηση βίας, φυσικής ή ψυχολογικής, προβλήματα στο σχολείο ή ακόμα και ένας θάνατος αγαπημένου προσώπου ή κατοικίδιου ζώου. Ωστόσο ρόλο παίζει και το οικογενειακό ιστορικό, δηλαδή αν ένας ή και οι δύο γονείς είχαν κατάθλιψη το παιδί έχει μεγαλύτερες πιθανότητες εμφάνισης της πάθησης.
Πώς αντιμετωπίζεται
- Η ψυχοθεραπεία, και ειδικά η γνωσιακή-συμπεριφοριστική θεραπεία, είναι ένας αποτελεσματικός τρόπος αντιμετώπισης της κατάθλιψης, τουλάχιστον για καταστάσεις που δεν είναι τόσο σοβαρές (για τις τελευταίες πιθανόν να απαιτείται φαρμακευτική αγωγή).
- Για μικρότερα παιδιά αποτελεσματική είναι και η θεραπεία μέσω παιχνιδιού καθώς μπορούν να εκφραστούν παίζοντας, ειδικά αν δεν έχουν ακόμα τη δυνατότητα να εκφραστούν λεκτικά.
- Παράλληλα με τη θεραπεία του παιδιού, ο ειδικός πιθανόν να προτείνει οικογενειακή θεραπεία ή τη συνεργασία με κάποιον οικογενειακό σύμβουλο για συγκεκριμένες καταστάσεις που μπορεί να προκύψουν, όπως άγχος, διατροφικές διαταραχές κτλ.
Αντικαταθλιπτικά;
Παρόλο που μια μερίδα ειδικών υποστηρίζει ότι δεν αρκεί μόνο η ψυχοθεραπεία για να βοηθήσει ένα παιδί με κατάθλιψη, οι περισσότεροι συμφωνούν ότι η χρήση αντικαταθλιπτικών σε παιδιά ενέχει κινδύνους. Άλλωστε τα αντικαταθλιπτικά μπορεί να καλύψουν την πραγματική αιτία του προβλήματος χωρίς να υπάρξει λύση άρα και αποτελεσματική θεραπεία. Αν ένα παιδί παρουσιάζει κατάθλιψη βαριάς μορφής και τα φάρμακα πρόκειται να το βοηθήσουν, θα πρέπει η λήψη αντικαταθλιπτικών να αποφασιστεί από τον θεραπευτή, τον γονιό και το παιδί. Φυσικά προηγουμένως φροντίστε να έχετε εξαντλήσει εναλλακτικές λύσεις. Ακόμα και αν τελικά αποφασιστεί να γίνει κάποια φαρμακευτική αγωγή θα πρέπει να συνδυαστεί με ψυχοθεραπεία, διαφορετικά δεν θα υπάρξει το επιθυμητό αποτέλεσμα.
Αναζητώντας θεραπευτή
Ενημερωθείτε για τις θεραπείες που μπορεί να κάνει ένα παιδί με κατάθλιψη και ποιο είδος του ταιριάζει περισσότερο. Ρωτήστε συγγενείς, φίλους, εκπαιδευτικούς και, φυσικά, τον γιατρό σας για να σας συστήσουν κάποιον ειδικό. Κατά τη διάρκεια της πρώτης επίσκεψης φροντίστε να έχετε έτοιμες κάποιες διερευνητικές ερωτήσεις, όπως ποια είναι ακριβώς η ειδικότητα που έχει, πόσο καιρό κάνει θεραπείες, ποια βήματα ακολουθούνται στην θεραπεία, πόσο διαρκεί, πόσο κοστίζουν. Ο ψυχοθεραπευτής είναι ένα άτομο το οποίο πρέπει να εμπιστευτείτε και στο οποίο πρέπει να πιστέψετε, οπότε η επαρκής ενημέρωση και το γονικό σας ένστικτο είναι οι καλύτεροι δυνατοί σύμβουλοι.