Πως να αντιδράσετε όταν το μικρό σας σας χτυπήσει, σας γρατζουνίσει ή σας δαγκώσει επειδή θύμωσε.
Τι πρέπει να κάνετε όταν το μικρό σας σας χτυπάει; Καταρχήν να ελέγξετε τα δικά σας συναισθήματα οργής και πόνου, αφού για να πειθαρχήσετε το μικρό σας θα πρέπει πρώτα να έχετε τιθασεύσει τον εαυτό σας. Οποιαδήποτε ενστικτώδης αντίδραση είναι πιθανόν να προκαλέσει ρωγμές στη σχέση σας. Αυτό φυσικά δεν σημαίνει ότι δεν θα δράσετε για να αποφύγετε την επανάληψη μιας τέτοιας πράξης, απλώς ότι για να αντιδράσετε σωστά θα πρέπει να προηγηθούν τα εξής βήματα:
- Αποδοχή όλων των συναισθήματων
- Έλεγχος των δικών σας συγκινησιακών παρορμήσεων
- Θέσπιση ξεκάθαρων και αδιαπραγμάτευτων ορίων.
Πώς λειτουργεί το παραπάνω στην πράξη; Ας δούμε ένα παράδειγμα με ένα 3χρονο παιδί που επιτίθεται στη μητέρα του χτυπώντας και γρατζουνώντας τη επειδή δεν θέλει να πάει στο κρεβάτι για ύπνο.
- Εκείνη αντί να βάλει τις φωνές ή να το χτυπήσει χάνοντας τον έλεγχο, του λέει ότι αυτό που έκανε την πόνεσε πολύ, του ανακοινώνει ότι θα πάει να φροντίσει τις γρατζουνιές στα χέρια της και ότι θα συζητήσουν το πρόβλημα μόλις ηρεμήσει. Έτσι έχοντας αυτή την αντίδραση πηγαίνει στο μπάνιο.
- Ενώ βρίσκεται στο μπάνιο δεν σκέφτεται τις αιτίες που οδήγησαν στη συγκεκριμένη αντίδραση του παιδιού της. Αντιθέτως φροντίζει τις γρατζουνιές της και προσπαθεί να ηρεμήσει το πληγωμένο «παιδί» που βρίσκεται μέσα της και το οποίο θέλει να πάρει εκδίκηση. Παίρνει βαθιά ανάσα. Υπενθυμίζει στον εαυτό της πως το μικρό της δυσκολεύεται να ελέγξει τα έντονα συναισθήματά του και ότι η ικανότητά της να παραμείνει ήρεμη είναι κομβική για να το μάθει να διαχειρίζεται ανάλογες καταστάσεις. Αυτό σημαίνει πως η τιμωρία δεν θα έχει κανένα αποτέλεσμα και ότι αυτό που χρειάζεται είναι να το βοηθήσει να διαχειριστεί τα συναισθήματά του μέσω της συζήτησης με υπομονή και κατανόηση.
- Με αυτές τις σκέψεις και όντας πιο ήρεμη βγαίνει από το μπάνιο, πηγαίνει στο μικρό της και χαμηλώνει στο ύψος του. Του εξηγεί με ήρεμο τρόπο ότι αυτό που έκανε την πόνεσε, πως ξέρει ότι θύμωσε αλλά δεν θα επιτρέψει ξανά να την χτυπήσει.
- Το πιθανότερο είναι το παιδί να αγνοήσει το γεγονός και να μιλήσει για αυτό που το ενόχλησε, δηλαδή ότι δεν θέλει να πάει για ύπνο.
- Η μητέρα απαντά ήρεμα και του εξηγεί για ποιο λόγο πρέπει να πάει στο κρεβάτι του αναγνωρίζοντας ταυτόχρονα την απογοήτευση που μπορεί να αισθάνεται.
- Το παιδί είναι ακόμα θυμωμένο. Παρόλο το θυμό το γεγονός ότι η μητέρα φαίνεται να το κατανοεί, δεν του επιτρέπει να ξεφύγει από τα όρια και να επιτεθεί. Παράλληλα μετακινείται μέσα στο δωμάτιο, πράγμα που φανερώνει μια βελτίωση καθώς κινεί το σώμα του αντί να χτυπάει.
- Η κατανόηση της μητέρας κάνει το παιδί να της εμπιστεύεται την πραγματική αιτία της αναστάτωσής του, η οποία μπορεί να είναι ο φόβος για το σκοτάδι ή η απουσία των γονιών του.
- Η μητέρα συνεχίζει να δείχνει κατανόηση και το παιδί ξεσπάει σε κλάματα καθώς αισθάνεται ασφάλεια ώστε να ξεσκεπάσει τον φόβο που κρύβεται κάτω από τον θυμό.
- Η μητέρα συζητά μαζί του τους τρόπους για να αποβάλλει τον φόβο του, όπως ένα φωτάκι νυκτός ή να ξαπλώνουν για λίγο μαζί στο κρεβάτι και να διαβάσουν ένα παραμύθι.
- Το μικρό φαίνεται ήρεμο και αγκαλιάζει τη μητέρα του. Εκείνη η στιγμή είναι ιδανική για να επαναφέρει το ζήτημα με τις γρατζουνιές. Του δείχνει το χέρι της και εκείνο μιας και δεν χρειάζεται να αμυνθεί από τη στιγμή που έχει αποκαλυφθεί η πραγματική αιτία της αναστάτωσής του, ζητάει συγγνώμη.
- Η μητέρα του λέει πως μπορεί να είναι όσο θυμωμένο θέλει αλλά αυτό δεν του δίνει το δικαίωμα να τη χτυπάει. Δεν υπάρχει καμία δικαιολογία για αυτό όσο θυμωμένο ή αναστατωμένο είναι.
- Το παιδί παραδέχεται πως δεν ήθελε να την πονέσει και ότι θα έπρεπε να χρησιμοποιήσει τις λέξεις αντί για τα χέρια του.
- Η μητέρα ρωτάει τι άλλο θα μπορούσε να κάνει αν δεν καταφέρει να χρησιμοποιήσει τις λέξεις και εκείνο αναρωτιέται αν θα μπορούσε να ουρλιάξει.
- Η μητέρα απαντά πως είναι καλύτερη λύση από το να χτυπάει και το συμβουλεύει να δοκιμάσει να μετρήσει μέχρι το 10, παίρνοντας βαθιές ανάσες σε μια παρόμοια κατάσταση.
- Στη συνέχεια κάνουν εξάσκηση των αναπνοών και η μητέρα συνεχίζει να ρωτά αν θα τα καταφέρει να ελέγξει τον εαυτό του με αυτόν τον τρόπο την επόμενη φορά. Αν χρειαστεί συμφωνούν να υπάρξει ένας ειδικός κωδικός που θα του στέλνει το μήνυμα ότι έχει βγει εκτός εαυτού και ότι πρέπει να ηρεμήσει. Εκείνο υπόσχεται ότι θα τα καταφέρει.
Τι μαθαίνει το παιδί από το παραπάνω περιστατικό; Καταρχάς πώς να ελέγχει τον εαυτό του, ότι η μητέρα του το βοηθά να ξεδιαλύνει τα πράγματα όταν είναι θυμωμένο, ότι θέτει όρια στις πράξεις του για να παραμείνουν όλοι ασφαλείς, ότι έχει τη δυνατότητα να πληγώσει κάποιον παρόλο που δεν το θέλει, ότι τα συναισθήματά του, ακόμα και τα πιο σκοτεινά, είναι αποδεκτά και ότι η μητέρα του το αγαπάει και το κατανοεί ό,τι και να γίνει.