Ποιοι είναι οι φόβοι που στοιχειώνουν κάθε ηλικία

ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ Εμφανίσεις: 2785

Ποιοι είναι οι φόβοι που στοιχειώνουν κάθε ηλικία και πώς να τους αντιμετωπίσετε

Το άγνωστο – είτε πρόκειται για πρόσωπα είτε για καταστάσεις -, η ζωηρή του φαντασία, οι εφιάλτες και η θολή γραμμή ανάμεσα στο φαναστικό και το πραγματικό υφαίνουν τη βάση όπου γεννιούνται οι φόβοι του νηπίου ή ενός μεγαλύτερου παιδιού. Όσο παράλογοι και αν σας φαίνονται, οι φόβοι αυτοί είναι φυσιολογικοί μέχρι κάποια ηλικία. Για να το βοηθήσετε να ξεπεράσει αυτό το στάδιο αναγνωρίστε τι είναι αυτό που το τρομάζει και καθησυχάστε το έχοντας υπομονή και δείχνοντας κατανόηση.

8 – 12 μηνών

Ο φόβος αποχωρισμού, το αίσθημα πανικού ή άγχους που εκφράζει το μωρό όταν φεύγετε από το δωμάτιο φτάνει στο απόγειο στους 8 με 9 μήνες. Την ίδια περίοδο το μωρό ενδέχεται να τρομάζει από άγνωστα πρόσωπα ή από καταστάσεις που του είναι άγνωστες, μιας και πλέον αντιλαμβάνεται τη διαφορά ανάμεσα σε καταστάσεις που του είναι οικείες και σε άλλες που δεν γνωρίζει.

2- 4 ετών

Σε αυτές τις ηλικίες η ζωηρή φαντασία μπορεί να κάνει δυσδιάκριτο το όριο μεταξύ πραγματικού και φανταστικού.
Από τα 3 έτη και μετά το μικρό σας δεν θα έχει πρόβλημα να σας αποχωριστεί. Πιθανόν να κλάψει ή να γκρινιάξει λίγο αλλά γρήγορα θα προσαρμοστεί στη νέα συνθήκη.
Είναι πιθανόν να επινοεί φανταστικούς κινδύνους όπως π.χ. από τις σκιές που δημιουργούνται στο σκοτάδι, από μεταμφιεσμένους ανθρώπους κ.λπ. Κάποια νήπια επίσης φοβούνται ορισμένες καθημερινές καταστάσεις, όπως το να κοιμηθούν στο σκοτάδι ή να επισκεφθούν τον γιατρό ενώ άλλα τρομάζουν από δυνατούς ήχους που δεν καταλαβαίνουν από πού προέρχονται (π.χ. ηλεκτρική σκούπα).
Ακόμα και αν αυτοί οι φόβοι σας φαίνονται παράλογοι, θα πρέπει να τους λάβετε σοβαρά υπόψη σας και να μην αστειεύεστε ή να κάνετε πειράγματα που αφορούν σε αυτούς.
Παράλληλα είναι σημαντικό να προσέχετε τι λέτε μπροστά τους καθώς πιστεύουν αυτό που ακούνε από έναν ενήλικα (π.χ. μπορεί να λέτε για πλάκα «θα σας παρατήσω και θα φύγω» αλλά εκείνο νομίζει ότι το εννοείτε).
Την ίδια περίοδο κάνουν την εμφάνισή τους και οι εφιάλτες που το ξυπνούν κατά τη διάρκεια της νύχτας. Αν ξυπνήσει σας χρειάζεται για να καθησυχαστεί και κυρίως για να του εξηγήσετε ότι αυτό που είδε δεν είναι αλήθεια. Μιλήστε του, αγκαλιάστε το και παραμείνετε κοντά του μέχρι να αποκοιμηθεί.
Σε αντίθεση με τους εφιάλτες, ο νυχτερινός τρόμος δεν ξυπνάει το παιδί, παρόλο που μπορεί να αρχίσει να φωνάζει ή να ουρλιάζει μέσα στον ύπνο του. Αμέσως μετά τον νυχτερινό τρόμο δεν θα ανταποκριθεί αν του μιλήσετε και το επόμενο πρωί δεν θα θυμάται τίποτα.

5 ετών και άνω

Οι φόβοι αρχίζουν να είναι πιο πραγματικοί και αφορούν φυσικά φαινόμενα, τραυματισμούς ή φωτιά. Ωστόσο ο φόβος συνεχίζει να είναι υπερβολικός σε σχέση με την πιθανότητα να συμβεί κάποιο από τα «τρομακτικά» περιστατικά. Καθώς το παιδί μεγαλώνει και κατανοεί περισσότερο τι αποτελεί πραγματικό κίνδυνο, οι φόβοι του μειώνονται.
Μια άλλη πηγή φόβου για τα μεγαλύτερα παιδιά είναι η υγεία ή η σχέση των γονιών τους και εξαιτίας αυτού είναι πολύ εύκολο να διογκώσουν έναν καυγά ή μια συζήτηση βγάζοντας άλλα συμπεράσματα. Για το λόγο αυτό είναι σημαντικό να δίνετε προσοχή σε όσα λέτε μπροστά στο μικρό σας.
Παράλληλα είναι πιθανό να τρομάξουν από εικόνες και σκηνές από ταινίες, δελτία ειδήσεων ή άλλα τηλεοπτικά προγράμματα ή και από σκηνές παιχνιδιών στον υπολογιστή.
Καθώς ένα μεγαλύτερο παιδί μπορεί να εκφράζει τον φόβο του με άλλους τρόπους (π.χ. τρώγοντας τα νύχια του, τρέμοντας, πιπιλώντας το δάχτυλό του για να καθησυχαστεί) και όχι με κλάμα ή λέξεις, είναι σημαντικό να παρατηρείτε τα σημάδια.

Πώς να αντιμετωπίσετε τους φόβους του

Μην πιέζετε το παιδί σας να ξεπεράσει έναν φόβο αν δεν είναι έτοιμο, αλλά φροντίστε να το εκθέτετε με προσοχή και σταδιακά σε καταστάσεις που του φαίνονται τρομακτικές. Μην ξεχνάτε να το επιβραβεύετε κάθε φορά που κάνει κάτι ή βρίσκεται κάπου που πριν φοβόταν.
Φροντίστε να του κάνετε ερωτήσεις για να κατανοείτε κάθε φορά την κατάσταση αλλά και για να βεβαιωθείτε ότι το μικρό σας είναι ασφαλές.
Σεβαστείτε τους φόβους του και μην το ειρωνεύστε ή κάνετε πλάκα.
Έχετε στο νου σας τι είναι αυτό που μπορεί να τρομάξει το μικρό σας και προετοιμάστε το για αυτό. Πείτε του λόγου χάρη ότι θα φύγετε για δύο ημέρες λόγω δουλειάς αλλά εκείνο θα μπορεί να μείνει με τη μητέρα σας στο σπίτι, ή ότι θα επισκεφθείτε τη φίλη σας που έχει σκύλο στην αυλή.
Για να το βοηθήσετε να ξεπεράσει τους φόβους του, διαβάστε βιβλία με σχετικό περιεχόμενο ή εμπνευστείτε ιστορίες που έχουν να κάνουν με την αντιμετώπιση παρόμοιων φόβων.
Βοηθήστε το να αισθάνεται ασφάλεια σε καταστάσεις που του δημιουργούν πίεση, κρατώντας από το χέρι ή κρατώντας το στην αγκαλιά σας και διδάξτε του τεχνικές διαχείρισης άγχους, όπως π.χ. να παίρνει βαθιές ανάσες όταν φοβάται.
Ενθαρρύνετέ το να μοιραστεί τους φόβους του με μια αγαπημένη του κούκλα ή λούτρινο ζωάκι.
Μην επιδεινώνετε τον φόβο του τρομάζοντας και εσείς. Οποιδήποτε σημάδι δείχνει ότι φοβάστε και εσείς μπορεί να προκαλέσει πανικό σε ένα παιδί που ήδη φοβάται μια κατάσταση.
Περιορίστε την έκθεση στην τηλεόραση και στο διαδίκτυο που μπορούν να γεννήσουν φόβους ή να επιδεινώσουν άλλους υπάρχοντες και συζητήστε μαζί του για το τι είναι αληθινό και τι φανταστικό.
Επικοινωνήστε με τον γιατρό όταν οι φόβοι του αρχίζουν να γίνονται εμπόδιο στις καθημερινές του δραστηριότητες ή αν το μικρό σας φαίνεται να φοβάται για μεγάλα χρονικά διαστήματα.