Βρίσκεστε στο στάδιο κατά το οποίο εισάγετε το παιδί σας σε μια γκάμα καινούργιων τροφίμων. Τι συμβαίνει, όμως, εάν κάποιο από αυτά προκαλεί στο παιδί σας κάποια αλλεργία ή δυσανεξία;
*Με την συνεργασία του Αναπτυξιακού Εργοθεραπευτή, Στέλιου Μαντούδη.
Σε προηγούμενο θέμα είχαμε εξετάσει την περίπτωση να παρουσιάσει το μικρούλι σας κάποια τροφική αλεργία. Είχεμε δει τα συμπτώματα, αλλά και όσα μπορούμε εμείς να κάνουμε ώστε να προλάβουμε την εμφάνιση κάποιας αλλεργικής αντίδρασης σε κάποιο τρόφιμο. Τώτα ήρθε η ώρα να αναλύσουμε το συγκεκριμένο θέμα από μια άλλη, ευρύτερη σκοπιά.
Αλλεργίες και Δυσανεξία
Η αλλεργία ή η δυσανεξία σε κάποια τρόφιμα εμφανίζεται αρκετά συχνά στα νήπια. Παρότι, όμως, οι όροι ακούγονται συγγενείς και τείνουν να συγχέονται, οι παθήσεις είναι τελείως διαφορετικές.
Τροφική αλλεργία αποτελεί η αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος σε μια συγκεκριμένη πρωτεΐνη που περιέχεται σε τρόφιμα όπως το σιτάρι, το γάλα, τα αυγά, τα κουκιά, οι ξηροί καρποί κ.α. Τα συνηθέστερα συμπτώματα είναι η δύσπνοια ή κάποια άλλη αναπνευστική δυσκολία, τα εξανθήματα και ο εμετός. Σε άτομα με σοβαρές αλλεργίες η κατάποση, το άγγιγμα ή απλά η εισπνοή του αλλεργιογόνου μπορεί να προκαλέσει αυτόματα κάποια αντίδραση. Στα παιδιά η τροφική αλλεργία είναι συνηθέστερη εάν και κάποιο άλλο μέλος της οικογένειάς τους έχει ιστορικό αλλεργιών, εκζεμάτων ή άσθματος.
Από την άλλη μεριά, τροφική δυσανεξία αποτελεί η δυσκολία πέψης των ζακχάρων ορισμένων τροφίμων και τα συμπτώματα της συνδέονται άμεσα με την πέψη. Αέρια, φούσκωμα, διάρροια και στομαχικό άλγος είναι τα συνηθέστερα από αυτά, παρότι πολλοί γονείς αναφέρουν και ορισμένα εξανθήματα που εμφανίζονται από την κατανάλωση κάποιου τροφίμου. Το σημαντικό, ωστόσο, είναι πως, σε αντίθεση με την αλλεργία, η τροφική δυσανεξία δεν είναι επικίνδυνη!
Η συνηθέστερη δυσανεξία είναι η δυσανεξία στην λακτόζη, η οποία εμφανίζεται όταν ένα άτομο δεν μπορεί να χωνέψει την λακτόζη, ένα ζάκχαρο που περιέχεται στο γάλα. Με αυτήν σχετίζεται και κάποιος γενετικός παράγοντας εφόσον εμφανιζόταν κυρίως σε άτομα περιοχών του κόσμου, όπως η Ασία και η Αφρική, που το αγελαδινό γάλα δεν αποτελούσε μέρος της παραδοσιακής τους διατροφής.
Η δυσανεξία στην φρουκτόζη προκαλείται από την ανεπάρκεια των ενζύμων του ήπατος να μεταβολίσουν την φρουκτόζη και ως εκ τούτου τα συμπτώματα συνδέονται με προβλήματα στην πέψη. Άτομα με δυσανεξία στην φρουκτόζη δεν μπορούν να καταναλώσουν πολλά φρούτα σε λίγα λεπτά- κάτι το οποίο συμβαίνει όταν πίνουν χυμούς φρούτων. Επομένως, εάν το παιδί πίνει πολλούς χυμούς και εμφανίζει διάρροια ή κοιλιακό άλγος μάλλον πρέπει να ελέγξετε εάν πάσχει από την συγκεκριμένη νόσο.
Δυσανεξία στην γλουτένη
Η κοιλιοκάκη, η επιστημονική ονομασία της παραπάνω δυσανεξίας, προκαλείται από την αντίδραση των εντέρων στην γλουτένη, την πρωτεΐνη, δηλαδή, που βρίσκεται σε τρόφιμα όπως το σιτάρι, η σίκαλη, το κριθάρι και η βρώμη. Παρότι η συγκεκριμένη πάθηση είναι συνηθέστερη στους Ιρλανδούς, του Ινδοευρωπαίους, τους Ιταλούς, του Άγγλους και τους Σκανδιναβούς είναι πιθανό ένα νήπιο να την αναπτύξει. Μάλιστα, η κοιλιοκάκη είναι μια ιδιαίτερα επικίνδυνη νόσος εφόσον βλάπτει την εσωτερική επένδυση των εντέρων.
Ένα νήπιο με κοιλιοκάκη μοιάζει ιδιαίτερα άρρωστο καθώς είναι μικροκαμωμένο και υποσιτισμένο. Δυστυχώς, ακόμα και σήμερα η σωστή διάγνωση της νόσου είναι σπάνια ενώ η αποτελεσματικότερη θεραπεία είναι ο αποκλεισμός της γλιαδίνης από την διατροφή. Στο εμπόριο σήμερα κυκλοφορούν βρεφικές κρέμες και προϊόντα χωρίς γλουτένη ειδικά για όσους δεν μπορούν να καταναλώσουν τρόφιμα που την περιέχουν.
Δείτε επίσης: "Καλαμποκόψωμο χωρίς καλαμποκάλευρο" ,μια γευστική συνταγή χωρίς γλουτένη!
Διάγνωση τροφικής ευαισθησίας
Γενικά, εάν υποπτεύεστε πως το παιδί σας πάσχει από κάποια τροφική ευαισθησία το πρώτο που πρέπει να κάνετε είναι να επισκεφτείτε έναν αλλεργιολόγο για μια διάγνωση. Βέβαια, κι εσείς οφείλετε να κάνετε κάποια προεργασία.
- Ξεκαθαρίστε ποιες τροφές κατανάλωσε το παιδί όταν εμφανίστηκαν τα συμπτώματα.
- Καταγράψτε τις συγκεκριμένες τροφές αλλά και όσες καταναλώθηκαν σε μεγάλη ποσότητα.
Το σημαντικό είναι να συλλέξετε κάποια στοιχεία που μπορεί να βοηθήσουν τον γιατρό. Αυτός θα προχωρήσει στις απαραίτητες εξετάσεις για να διαπιστωθεί η αιτία του «κακού». Καλό θα ήταν να μην λάβετε οποιαδήποτε πρωτοβουλία αποκλεισμού κάποιων τροφών από το διαιτολόγιο του μικρού σας πριν ρωτήσετε τον γιατρό. Το παιδί σας βρίσκεται σε ηλικία ανάπτυξης και οποιαδήποτε έλλειψη θρεπτικών συστατικών ίσως προξενήσει αβιταμίνωση και υποσιτισμό!
Βέβαια, εάν η αντίδραση σε κάποιο τρόφιμο είναι έντονη, εάν δηλαδή το παιδί εμφανίζει δύσπνοια ή κνησμό, τότε θα πρέπει να είστε ιδιαίτερα προσεκτικές γιατί τα συγκεκριμένα είναι συμπτώματα αλλεργίας και οι αλλεργίες πολλές φορές είναι απειλητικές για την ζωή των ατόμων. Σπεύσατε, επομένως στον γιατρό!
Η διάγνωση θα ξεκινήσει με μια απλή εξέταση του παιδιού. Στην συνέχεια ο γιατρός θα πάρει το ιατρικό ιστορικό και ίσως σας συστήσει κάποιον αλλεργιολόγο, ο οποίος θα τρέξει test (συνήθως Rast test ή δερματική δοκιμή) για να προσδιορίσει εάν το παιδί πάσχει από αλλεργία ή δυσανεξία.
Εάν τα συμπτώματα υποδεικνύουν κάποια τροφική δυσανεξία αλλά ούτε εσείς ούτε και ο γιατρός σας είστε σε θέση να προσδιορίσετε ποια, τότε το πρώτο βήμα είναι να ακολουθήσει το παιδί μια διατροφή χωρίς λακτόζη.
Εάν ο γιατρός υποπτεύεται ότι το παιδί πάσχει από κοιλιοκάκη, τότε ο τρόπος για να διαπιστωθεί είναι με ανάλυση αίματος και βιοψία. Τέλος, εάν υποφέρει από κάποια αλλεργία, τότε θα πραγματοποιηθούν εξετάσεις για τις πέντε συνηθέστερες τροφικές αλλεργίες. Εάν δεν βρεθεί το αλλεργιογόνο τότε οι εξετάσεις μπορεί να χρειαστεί να συνεχιστούν, αν και η διαδικασία είναι ιδιαίτερα επίπονη και η αιτία του «κακού» δυσεύρετη.
Πάντως οι έρευνες έχουν αποδείξει πως οι περισσότερες τροφικές ευαισθησίες, πέραν της κοιλιοκάκης και της αλλεργίας στα φιστίκια που συνήθως διαρκούν μια ζωή, παρέρχονται στην ηλικία των 2,5 ετών. Λάβατε τα απαραίτητα μέτρα ώστε να διασφαλίσετε όσο το δυνατόν περισσότερο την υγιή ανάπτυξη του παιδιού σας!