Βασισμένο σε ένα πολύ ωραίο άρθρο του site mitrikosthilasmos.com για το κουτί που φαίνεται να έχει μειώσει τα ποσοστά βρεφικής θνησιμότητας στην Φιλανδία.
Κάτι πολύ όμορφο συμβαίνει στην Φιλανδία τα τελευταία 83 χρόνια. Η κυβέρνηση παρέχει δωρεάν σε κάθε μέλλουσα μητέρα ένα κουτί με το πρώτο αναγκαίο βρεφικό εξοπλισμό. Περιέχει φορμάκια, έναν υπνόσακο, τα απαραίτητα για έξω, βρεφικά προϊόντα μπάνιου, καθώς και πάνες, σεντόνια και ένα μικρό στρώμα, το οποίο μεταμορφώνει το κουτί στο πρώτο κρεβάτι του μωρού.
Το κουτί αυτό αποτελεί παράδοση και έχει σχεδιαστεί για να δώσει σε όλα τα παιδιά στη Φινλανδία, ανεξάρτητα από το υπόβαθρό τους, μία ίση ευκαιρία στο ξεκίνημα της ζωής τους. Οι μητέρες μπορούν να επιλέξουν αν θα πάρουν το κουτί ή ένα συμβολικό ποσό, αυτή τη στιγμή ύψους 140€. Το 95% των γυναικών, όμως, επιλέγουν το κουτί γιατί αξίζει πολλά περισσότερα.
Πως μείωσε τα ποσοστά θνησιμότητας
Το 1930 η Φινλανδία ήταν μία φτωχή χώρα και η βρεφική θνησιμότητα ήταν υψηλή, αφού πέθαιναν 65 στα 1000 μωρά. Τα στατιστικά όμως βελτιώθηκαν ραγδαία στις επόμενες δεκαετίες. Η Mika Gissler, καθηγήτρια στο Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας και Πρόνοιας του Ελσίνκι, εξηγεί τους λόγους που συνέβη αυτό – ήταν το κουτί μητρότητας και η προγεννητική φροντίδα των γυναικών 
το 1940, όπως επίσης και το εθνικό σύστημα υγειονομικής ασφάλισης και το κεντρικό δίκτυο νοσοκομείων που αναπτύχθηκαν τη δεκαετία του ’60.
Συγκεκριμένα, το κουτί φρόντιζε όχι μόνο για τις πρώτες ανάγκες του βρέφους, αλλά και βοήθησε ώστε να οδηγηθούν οι εγκυμονούσες στα χέρια των γιατρών και των νοσοκόμων στο εκκολαπτόμενο κράτος πρόνοιας της Φινλανδίας. Η Heidi Liesivesi, εργαζόμενη στην Kela -το Ίδρυμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων της Φινλανδίας- εξηγεί:
«Δεν το έκαναν απλά διαθέσιμο για όλες τις μέλλουσες μητέρες. Η νέα νομοθεσία όριζε πως για να πάρουν τα χρήματα ή το κουτί μητρότητας, οι μητέρες θα έπρεπε να επισκεφθούν ένα γιατρό ή μία δημοτική κλινική προγεννητικού ελέγχου πριν από τον τέταρτο μήνα της εγκυμοσύνης τους».
Τα περιεχόμενα του κουτιού
Τα περιεχόμενα του κουτιού έχουν αλλάξει πολύ με τα χρόνια, ανταποκρινόμενα στους διαφορετικούς καιρούς.
- Τις δεκαετίες ‘30 και ’40, περιείχε υφάσματα, επειδή οι μαμάδες συνήθιζαν να φτιάχνουν οι ίδιες τα ρούχα των μωρών τους.
- Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου όμως, οι φανέλες και το βαμβάκι χρειάζονταν από το Υπουργείο Άμυνας, έτσι κάποια από τα υλικά αντικαταστάθηκαν από χάρτινα σεντόνια και υφάσματα για φάσκιωμα.
- Τη δεκαετία του ’50 υπήρχε μία αύξηση στον αριθμό των έτοιμων ενδυμάτων, ενώ το ’60 και το ’70 άρχισαν να φτιάχνονται από νέα ελαστικά υφάσματα.
- Το 1968 έκανε την εμφάνισή του ο υπνόσακος και τον επόμενο χρόνο εμφανίστηκαν για πρώτη φορά πάνες μιας χρήσης.
- Όχι για πολύ. Στα τέλη του αιώνα επέστρεψαν οι υφασμάτινες πάνες και εγκαταλείφθηκαν οι μιας χρήσης, για λόγους περιβαλλοντικής συνείδησης.
Κουτί και σωστή ανατροφή
Από τα παραπάνω καταλαβαίνουμε πως το κουτί μητρότητας δεν γέμιζε απλά με αντικείμενα. Από μιας αρχής είχε σχεδιαστεί για να ενθαρρύνει τους γονείς να φροντίζουν σωστά τα παιδιά τους και με την πάροδο του χρόνου συνέχισε να εξελίσσετε προς την κατεύθυνση των ερευνών και των νέων δεδομένων.
1.«Τα μωρά συνήθιζαν να κοιμούνται στο ίδιο κρεβάτι με τους γονείς τους και η σύσταση ήταν να σταματήσουν να το κάνουν αυτό», λέει ο Panu Pulma, καθηγητής Φινλανδικής και Σκανδιναβικής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο του Ελσίνκι. «Η χρήση του κουτιού και ως κρεβάτι σήμαινε πως οι γονείς και τα μωρά άρχιζαν να κοιμούνται ξεχωριστά». Μάλιστα, ακόμα και σήμερα πολλά παιδιά, ανεξαρτήτως κοινωνικού υπόβαθρου, παίρνουν τον πρώτο τους υπνάκο ασφαλή, μέσα στους τέσσερις χαρτονένιους τοίχους αυτού του κουτιού.
2.«Ένας από τους βασικούς στόχους του συστήματος ήταν να παροτρύνει τις μητέρες να θηλάσουν περισσότερο», λέει ο Pulma. «Κι αυτό συνέβη», προσθέτει. Πως; Σε κάποια φάση,
3.Ο καθηγητής, επίσης, πιστεύει επίσης το βιβλίο με τις εικόνες που περιλαμβάνεται έχει θετικό αποτέλεσμα, ενθαρρύνοντας τα παιδιά να χειρίζονται τα βιβλία και μια μέρα, να διαβάσουν.
4.Εκτός από όλα αυτά, λέει ο Pulma, σύμβολο. Ένα σύμβολο για την ιδέα της ισότητας και της σπουδαιότητας των παιδιών.
Και μια σταγόνα ιστορίας…
1938: Εφαρμόστηκε το Φινλανδικό Σχέδιο Επιχορηγήσεων Μητρότητας – τα δύο τρίτα των εγκύων εκείνη τη χρονιά μπορούσαν να λάβουν μετρητά, το κουτί μητρότητας ή ένα συνδυασμό και των δύο. Το κουτί άρχισε να χρησιμοποιείται ως βρεφικό κρεβατάκι στα φτωχά σπίτια γιατί δεν υπήρχε πάντα καθαρό μέρος για να κοιμηθεί το μωρό.
Δεκαετία 1940: Παρά τις ελλείψεις λόγω πολέμου, το πρόγραμμα συνεχίστηκε μιας και πολλοί Φιλανδοί έχασαν τα σπίτια τους από βομβαρδισμούς και εκκενώσεις.
1942-6: Τα υφάσματα για το φάσκιωμα και τα σεντόνια της μητέρας αντικαταστάθηκαν από χαρτί.
1949: Σταμάτησε να γίνεται έλεγχος εισοδήματος, το πακέτο πλέον προσφέρεται σε όλες τις Φιλανδέζες μητέρες – αρκεί να έχουν κάνει προγεννητικό έλεγχο
1957: Τα υφάσματα και τα υλικά ραπτικής αντικαταστάθηκαν πλήρως από έτοιμα ενδύματα
1969: Προστέθηκαν στο πακέτο πάνες μιας χρήσης
Δεκαετία 1970: Με όλο και περισσότερες εργαζόμενες μητέρες, τα παλιά υφάσματα αντικαταστάθηκαν από ελαστικό βαμβάκι για ευκολότερο πλύσιμο και πολύχρωμα σχέδια.
2006: Επέστρεψαν οι υφασμάτινες πάνες, σταμάτησε να συμπεριλαμβάνεται μπιμπερό για να ενισχυθεί ο θηλασμός