«Μαμά πόσα δώρα θα μου πάρεις τα Χριστούγεννα»;
*Με την συνεργασία της ψυχολόγου-παιδοψυχολόγου, Ναταλίας Αμμάρι.
«Μαμά πόσα δώρα θα μου πάρεις τα Χριστούγεννα»;
Αυτήν την ερώτηση μάλλον δεν την περιμένατε από το δικό σας παιδί! Από την στιγμή, όμως, που το αγγελούδι σας την ξεστόμισε μάλλον είναι πια αργά να του μιλήσετε για τη συμβολική αξία των δώρων και τη χαρά που αντλεί κανείς όταν τα προσφέρει.
Κι όσο κι αν αναρωτιόμαστε πως το δικό μας παιδί έφτασε να πει κάτι τέτοιο, η αλήθεια είναι ότι μάλλον κάπου έχουμε βοηθήσει και εμείς! Κονσόλες παιχνιδιών, τηλεκατευθυνόμενα, κούκλες, κουζινικά- οτιδήποτε θελήσει- του το προσφέρουμε, συνήθως χωρίς να χρειαστεί καν να το ζητήσει. Άλλωστε, η συμπεριφορά και η αντιμετώπιση των παιδιών μας είναι ουσιαστικά ο καθρέφτης των δικών μας συνηθειών και επιλογών, καθώς και της σχέσης μας με τα χρήματα. Το δικό μας προσωπικό παράδειγμα παίζει εξαιρετικά σημαντικό ρόλο στο αν το παιδί θα έχει τέτοιου είδους «εθιστικές» τάσεις.
Εκτός όμως από την καταναλωτική κοινωνία, που μας έχει πείσει πως η ευτυχία «περνάει» μέσα από τις βιτρίνες των πολυκαταστημάτων, αυτή η γονεϊκή πληθωρικότητα έχει τις ρίζες της και στις τύψεις. Όταν συνειδητοποιούμε ότι η ποιότητα του χρόνου που περνάμε μαζί του δεν είναι αυτή που θα θέλαμε, νιώθουμε την ανάγκη να επανορθώσουμε- και τα δώρα είναι σίγουρα η ευκολότερη οδός.
Ειδικά σε περιπτώσεις διαζευγμένων οικογενειών, συχνά οι γονείς χαρίζουν εξαιρετικά πολλά δώρα, είτε για να καλύψουν την απουσία τους είτε για να υπερισχύσουν ο ένας έναντι του άλλου στη συνείδηση του παιδιού ως καλύτερος γονιός. Τέτοιες συμπεριφορές, όμως, μαθαίνουν το παιδί να μην έχει όρια στις απαιτήσεις του, και το κάνουν να αισθάνεται ότι το εξαγοράζετε.
Αν σε αυτό προσθέσουμε ότι οι γιορτές είναι για καθέναν μια καλή ευκαιρία να κάνει «βουτιά» στην παιδική ηλικία, εύκολα λύνεται το μυστήριο της αφθονίας: εάν ως παιδιά στερηθήκαμε τα δώρα, ως γονείς θέλουμε να προσφέρουμε όσο το δυνατόν περισσότερα. Φυσικά, ακόμα και αν οι παιδικές μας μνήμες συνοδεύονται από αμέτρητες ώρες στα ράφια του πάλαι ποτέ χριστουγεννιάτικου Μινιόν, συνήθως τα υπερβολικά δώρα μαρτυρούν την πεποίθηση ότι, επειδή έτσι αντλούσαμε χαρά εμείς όσο μεγαλώναμε, με τον ίδιο τρόπο θα την αντλήσουν και τα παιδιά μας. Στην ουσία, δηλαδή, προσφέρουμε το δώρο στον ίδιο μας τον εαυτό.
Τι κίνδυνοι, όμως, κρύβονται πίσω από τα αμέτρητα πακέτα που «πνίγουν» κάθε χρόνο το χριστουγεννιάτικο δέντρο; Το παιδί μπερδεύεται και ταυτίζει τα υλικά αγαθά με την αγάπη και την τρυφερότητα. Αν όμως η υπερβολή γίνει κανόνας, διαμορφώνει και το χαρακτήρα του: το κάνει άπληστο, εγωκεντρικό, αδιαφορεί για τις ανάγκες των άλλων και θεωρεί πως τα πάντα στη ζωή είναι εξαγοράσιμα.
Ίσως λοιπόν τα Χριστούγεννα να είναι ουσιαστικά μια καλή αφορμή για να διαφοροποιήσετε λίγο τη διαπαιδαγώγησή του:
Αφήστε του το χρόνο να επιθυμήσει πράγματα, ώστε να εκτιμά τη αξία της προσφοράς.
Δώστε του μια λίστα και ρωτήστε το ποια παιχνίδια θα ήθελε περισσότερο ώστε να καταλάβει ότι η αξία στη ζωή μετριέται με την ποιότητα και όχι με την ποσότητα.
Εξηγήστε του ότι δεν μπορεί να τα έχει όλα γιατί ο Άγιος Βασίλης πηγαίνει και σε άλλα παιδάκια που λόγω της οικονομικής κρίσης, έχουν πιο σημαντικές ανάγκες.
Ζητήστε από συγγενείς και φίλους να περιοριστούν σε δώρα πιο συμβολικά όπως παραμύθια ή γλυκά.
Κυρίως δημιουργήστε μια ζεστή, οικογενειακή ατμόσφαιρα που θα τα κάνει να αισθανθούν ασφάλεια και θα τους χαρίσει τρυφερές μνήμες, που, αργότερα, ως γονείς, θα μετακυλήσουν στα δικά του παιδιά. Γιατί σε έναν κόσμο που αλλάζει διαρκώς, αυτό είναι το πολυτιμότερο δώρο από όλα.