Ανησυχείτε που το μικρό σας δεν έχει μιλήσει ακόμη;
Οι γονείς, συνήθως προσδοκούν ανυπόμονα το στάδιο-σταθμό στη γλωσσική ανάπτυξη του παιδιού τους, κατά το οποίο ενεργοποιείται ο εκφραστικός λόγος. Κι όμως το παιδί στο στάδιο αυτό δεν κάνει τίποτα περισσότερο από το να «ντύνει» με συγκεκριμένες ακολουθίες ήχων, έννοιες τις οποίες ήδη γνωρίζει!
Πιο αναλυτικά, κλείνοντας τον πρώτο χρόνο ζωής του, ένα παιδί ήδη κατανοεί αρκετές λεξούλες και νοήματα. Μπαίνοντας στο δεύτερο έτος, μεταξύ του 12ου και του 15ου μήνα ζωής (κάποιες φορές φτάνει και στον 18ο), το παιδί ξεκινά να λέει τις πρώτες του λεξούλες με νόημα!
- Τί γίνεται όμως όταν το παιδάκι σας είναι 2 ετών και ακόμη δεν μιλάει;
- Τι γίνεται όταν λέει μερικές λεξούλες αλλά συγκριτικά με τους συνομηλίκους του θεωρείτε ότι είναι πολύ πίσω;
Σε τέτοιες περιπτώσεις οι γονείς συνήθως διστάζουν να επικοινωνήσουν με κάποιον ειδικό για να λάβουν μια επιστημονική άποψη πάνω σε αυτό που τους απασχολεί, εκτός και αν έχουν παρατηρήσει και άλλους αναπτυξιακούς τομείς στους οποίους το παιδί έχει σημειώσει μια μικρή καθυστέρηση. Κάτι τέτοιο, όμως, δεν έχει λογική, αφού μόνο αν γνωρίζετε τι είναι «φυσιολογικό» και τι όχι στην ανάπτυξη του λόγου και της ομιλίας θα μπορέσετε να διαπιστώσετε αν ο λόγος και η ομιλία του παιδιού σας αναπτύσσεται σωστά.
Είναι, επομένως, πολύ σημαντικό να συζητήσετε νωρίς με τον γιατρό, που παρακολουθεί το παιδί, τους προβληματισμούς σας σχετικά με την ομιλία και το λόγο του ή και άλλους τομείς.
Πότε μιλάμε για καθυστέρηση λόγου;
Μιλάμε για καθυστέρηση λόγου όταν το παιδί πλησιάζει την ηλικία των 3 ετών και:
- Επικοινωνεί μόνο με νοήματα (δείχνει αυτό που θέλει)
- Λέει μόνο συλλαβές ή λέξεις όπως «μαμά», «μπαμπά», «παππού», «γιαγιά», «νερό» (λεξιλόγιο < 10)
- Δυσκολεύεται να μιμηθεί λεξούλες που του λέμε
- Ο λόγος του είναι ακατανόητος από το κοινωνικό περιβάλλον
- Δεν ακολουθεί εντολές ή οδηγίες (π.χ. φέρε τα παπούτσια σου)
- Δεν κάνει συνδυασμούς λέξεων (π.χ. φράσεις: μαμά βόλτα, μικρές προτάσεις: μαμά τρώει μήλο)
- Δεν αναγνωρίζει τα βασικά χρώματα (μπλε, κόκκινο, κίτρινο)
- Δεν απαντά σε ερωτήσεις τύπου «ναι/ οχι»
Βέβαια μπορεί να γνωρίζει και να δείχνει μέρη του σώματός του, τα ρούχα του, κάποια φρούτα και παιχνίδια, αλλά δεν τα κατονομάζει.
Αιτίες της καθυστέρησης του λόγου
Μπορεί στην αρχή να είναι αρκετά δύσκολο να εντοπιστεί αν κάποιο παιδάκι δεν μιλάει λόγω ανωριμότητας ή άλλου προβλήματος που χρήζει θεραπείας. Πιθανές αιτίες της καθυστέρησης λόγου μπορεί να είναι:
Κάποιο πρόβλημα ακοής, αφού αυτή συνδέεται άμεσα με την ανάπτυξη της ομιλίας. Για το λόγο αυτό, θα πρέπει να εξετάζεται άμεσα η ακοή του παιδιού όταν υπάρχουν υπόνοιες καθυστέρησης ομιλίας.
Το στερημένο από ερεθίσματα οικογενειακό περιβάλλον που απομακρύνει τοπαιδί απόταερεθίσματαπουαντιστοιχούνστηνηλικίατου (π.χ.οι γονείς δεν του μιλάνε καθόλου).
Κάποια γενικότερη νοητική μειονεξία, ίσως προερχόμενη από κάποιο σύνδρομο ή Διάχυτη Αναπτυξιακή Διαταραχή.