Πότε θα σχηματίσει τις πρώτες φράσεις και προτάσεις και πώς να το βοηθήσετε
*Με την συνεργασία της λογοθεραπεύτριας, Μπαντανά Μαρίκας.
Οι πρώτες του λεξούλες αναμφίβολα σας ενθουσιάζουν, αλλά η πρώτη πρόταση που θα σχηματίσει αποτελεί πραγματικά ένα καινούργιο και συναρπαστικό κεφάλαιο στη λεκτική επικοινωνία. Μέχρι ωστόσο να σχηματίσει ολοκληρωμένες προτάσεις παρεμβάλλεται ένα διάστημα όπου συνηθίζει να χρησιμοποιεί φράσεις που αποτελούνται από δύο ή τρεις λεξούλες. Αυτό είναι και το σκαλοπάτι που θα δρασκελίσει για να φτάσει στο σχηματισμό μεγαλύτερων φράσεων και προτάσεων, με τη δική σας πάντα καθοδήγηση και ενθάρρυνση.
- Κάπου ανάμεσα στους 18 με 24 μήνες το μικρό σας θα αρχίσει να φτιάχνει απλές φρασούλες οι οποίες αποτελούνται από 2 λέξεις. Πιθανόν να παρατηρήσετε ότι από τις φράσεις που χρησιμοποιεί, υπάρχουν κάποιες που τις επαναλαμβάνει διαρκώς. Επίσης, επειδή θεωρεί πως το κλάμα είναι πολύ πιο αποτελεσματικό από τις λέξεις, ειδικά όταν είναι κουρασμένο ή νυστάζει, το επιστρατεύει με τον καλό, κλασικό τρόπο στέλνοντας σας ένα ηχηρό μήνυμα.
- Κατά το δεύτερο περίπου έτος, θα αρχίσει να μετατρέπει τις φράσεις που αποτελούνται από δύο λέξεις σε ερωτήσεις αλλά και να χρησιμοποιεί νέες λέξεις στις μικρές προτάσεις, εκτός από ουσιαστικά, ρήματα και επίθετα. Λέει τις πρώτες του αντωνυμίες και αρχίζει να εκτελεί διπλές εντολές. Εκφράζεται με απλές φράσεις και προτάσεις, τις οποίες συνεχώς ενισχύει με περισσότερες λέξεις. Χρησιμοποιεί πληθυντικό και αρχίζει να κλίνει τα λεγόμενά του.
- Ένα χρόνο αργότερα, θα έχει τη δυνατότητα να γνωρίζει τουλάχιστον μια λέξη για καθετί για το οποίο θέλει να μιλήσει, ενώ θα σχηματίζει τόσο προτάσεις όσο και ερωτήσεις που είναι κατανοητές από τους περισσότερους. Πάντως ακόμα και αν δεν γίνεται κατανοητό πολύ συχνά, όσο λέει καινούργιες λεξούλες και χρησιμοποιεί τις παλιές με διαφορετικούς τρόπους, βρίσκεται σε καλό δρόμο, πράγμα που σημαίνει ότι κάνει σημαντική πρόοδο.
- Για να περάσει επιτυχώς από το στάδιο των φράσεων με δύο λέξεις στο επόμενο των μεγαλύτερων προτάσεων, βοηθήστε το αντλώντας ιδέες από τις παρακάτω πολύτιμες συμβουλές.
Σε όλο αυτό βασικοί καθοδηγητές είστε εσείς! Με ποιους τρόπους όμως μπορείτε να βοηθήσετε στην εξέλιξη του λόγου του μικρού σας;
- Μην ολοκληρώνετε τις προτάσεις του και μην το διακόπτετε.Είναι πολύ πιθανό να εκνευριστεί αν διαρκώς το διακόπτετε ή μιλάτε για λογαριασμό του και να εγκαταλείψει την προσπάθεια να μιλήσει σχηματίζοντας προτάσεις.
- Δώστε του ευκαιρίες για να μιλήσει. Συμπεριλάβετε το μικρό σας σε μια συζήτηση με τον/την σύντροφό σας ή με το μεγαλύτερο αδερφάκι του, δίνοντάς του έτσι το κίνητρο και τη δυνατότητα να μιλήσει και εκείνο.
- Αποφύγετε τη μωρουδιακή ομιλία.Μιλήστε του καθαρά, χρησιμοποιώντας κανονικές απλές λέξεις και ολοκληρωμένες προτάσεις για να μαθαίνει από παραδείγματα.
- Διηγηθείτε του τα πάντα. Μιλήστε του για καθετί που κάνατε όσο δεν είσαστε μαζί, αλλά και για αυτά που κάνετε όταν είναι στον ίδιο χώρο, εξηγώντας του κάθε σας κίνηση.
- Ανταποκριθείτε στις φράσεις του με περισσότερες λέξεις. Αν σας μιλήσει χρησιμοποιώντας μια λέξη, λόγου χάρη ένα ουσιαστικό, απαντήστε του σχηματίζοντας μια ολοκληρωμένη πρόταση προσθέτοντας ρήμα και επίθετο για να ακολουθήσει μετά από ένα διάστημα το παράδειγμά σας. Για παράδειγμα αν του βάζετε τα παπούτσια δίπλα στην πόρτα και σας πει «βόλτα», απαντήστε του «ναι, τώρα θα πάμε μια μεγάλη βόλτα στο πάρκο».
- Κάντε του ερωτήσεις.Φροντίστε οι ερωτήσεις που του απευθύνετε αφενός να μην είναι περίπλοκες, αφετέρου να μην απαντώνται μονολεκτικά με ένα ναι ή ένα όχι. Ωστόσο αν παρατηρείτε πως δεν είναι έτοιμο να απαντήσει μην το πιέζετε.
- Ακούστε το με προσοχή. Όταν σας μιλάει παραμείνετε συγκεντρωμένοι, γιατί αν αφαιρείστε υπάρχει η πιθανότητα να κάνει ακριβώς το ίδιο.
- Μιλήστε για το πώς περάσατε τη μέρα σας! Χεησιμοποιείστε τις λέξεις: στην αρχή, μετά, στο τέλος. Αρχικά το παιδί θα ακούει εσάς να εξιστορείτε τη μέρα σας και μετά θα προσπαθήσει να κάνει το ίδιο. Μέσα από την εξιστόρηση το παιδί τοποθετεί τα γεγονότα με χρονολογική σειρά χρησιμοποιώντας χρονικές έννοιες. Αν δυσκολεύεται το βοηθάμε εμέις λέγοντας: «τι συνέβη μετά;»
- Κοίταξε έξω από το παράθυρο και πες μου τι βλέπεις! Αυτή η δραστηριότητα εμπλουτίζει το λεξιλόγιο του παιδιού αλλά οξύνει και την παρατηρητικότητα του.
- Ζωγράφισέ μου κάτι και περιέγραψέ το μου! Παραγωγή προφορικού λόγου από το παιδί, αλλά και μπαίνει στη διαδικασία να περιγράψει τόσο την χρονική ακολουθία των πράξεών του αλλά και πώς σκέφτηκε για να δημιουργήσει το κάθε τι.
Μην ξεχνάμε ότι σε αυτήν την ηλικία ο γονέας παίζει το ρόλο του προτύπου. Το παιδί βλέπει, ακούει κ μιμείται.. γι’αυτό βάλτε φαντασία και όρεξη και το μικρό σας θα σας καταπλήξει με τις ικανότητές του!