Ποιος είναι ο σωστός τρόπος για να μιλάτε στο μωρό σας μαμάδες και μπαμπάδες;
Αναμφίβολα οι «συζητήσεις» με το μωρό σας είναι κομβικές για την ανάπτυξη των γλωσσικών του δεξιοτήτων. Εκτός από την ικανότητα να χειρίζεται τη γλώσσα, οι υψηλές επιδόσεις στο σχολείο και τον ανεπτυγμένο βαθμό ευφυΐας του παιδιού έχουν συνδεθεί με το πόσο συχνά του μιλούσαν οι γονείς του μέχρι τα 3 του χρόνια.
Μια έρευνα τώρα που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Pediatrics, υποστηρίζει ότι η γλωσσική επικοινωνία ανάμεσα σε παιδιά και γονείς διαφοροποιείται ανάλογα με το φύλο τόσο του παιδιού όσο και των γονιών. Εντυπωσιακό; Ίσως. Σίγουρα, όμως ενδεικτικό του ότι αυτές οι χαριτωμένες συζητήσεις με το μωρό και το νήπιο για να συμβάλλουν στην υγιή ανάπτυξη του παιδιού καλό είναι να ακολουθούν κάποιους κανόνες, δηλαδή έναν εποικοδομητικό τρόπο συνομιλίας.
Πριν δούμε κάποιους βασικούς κανόνες αυτής της τόσο σημαντικής επικοινωνίας μεταξύ παιδιού και γονιών, ας πάρουμε μια γεύση από τα αποτελέσματα της έρευνας, στο πλαίσιο της οποίας μελετήθηκαν οι «συνομιλίες» ανάμεσα σε 33 βρέφη και τους γονείς τους, συνολικής διάρκειας 1.500 ωρών κατά τη γέννηση, μερικές εβδομάδες αργότερα και στην ηλικία των 7 μηνών.
Σύμφωνα με τα συμπεράσματα, οι μαμάδες ήταν πολύ πιο ομιλητικές από τους μπαμπάδες, καθώς ανταποκρίνονταν άμεσα στα σημάδια επικοινωνίας του μωρού, όπως π.χ. τους ήχους. Δεύτερον οι μαμάδες μιλούσαν περισσότερο στα κοριτσάκια παρά στο αγοράκια. Χωρίς να είναι απολύτως σίγουροι γιατί συμβαίνει αυτό, οι ερευνητές υποθέτουν πως τα κοριτσάκια τείνουν να αναπτύσσουν νωρίτερα κάποιες δεξιότητες, όπως να εστιάζουν το βλέμμα τους ή να δείχνουν γρηγορότερα προσοχή σε σχέση με τα αγοράκια. Τρίτον τα μωρά και των δύο φυλών ανταποκρίνονταν περισσότερο στη φωνή της μητέρας τους από ότι στη φωνή του πατέρα τους.
Το πρώτο συμπέρασμα που αφορά τους σωστούς κανόνες επικοινωνίας είναι αυτή να μην εξελίσσεται με βάση το φύλο τόσο των γονιών όσο και του παιδιού και αυτό σημαίνει πως μαμάδες και μπαμπάδες στοχεύστε να έχετε αρκετές ευκαιρίες για να μιλάτε με την ίδια συχνότητα με το μωρό σας. Πέρα από αυτό, σημαντικός είναι και ο τρόπος για να κυλήσει ομαλά και εύκολα αυτή η πρώιμη επικοινωνία με το μωρό σας.
Μιλήστε του τραβώντας τις συλλαβές.Σε πολλούς αυτός ο τρόπος ομιλίας (απλές λέξεις, μικρές προτάσεις με επιμήκυνση των ήχων των συλλαβών) εκφέρεται αυτόματα και φαίνεται να προτιμάται από τα μωρά καθώς η ηχητική επιμήκυνση των συλλαβών τα βοηθάει να τις μάθουν.
Μην εφευρίσκετε καινούργιες λέξεις. Η χρήση δισύλλαβων ή μονοσύλλαβων λέξεων που δεν έχουν νόημα ή δεν χρησιμοποιούνται στη γλώσσα, δεν προσφέρει κάτι στη γλωσσική ανάπτυξη του μικρού σας. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι είναι προτιμότερο να του μιλάτε με πολύπλοκες φράσεις, μιας και ο απλός λόγος είναι πιο ευεργετικός για ένα μωρό. Αντί, λοιπόν, για το «έκανες βαβά» πείτε «χτύπησες» και αντί για «θα κάνουμε μαμ;» πείτε «θα φάμε;» κοκ.
Κοιτάξτε το μικρό σας στο πρόσωπο.Το μωρό σας άλλωστε τείνει να σας κοιτάζει στα μάτια όταν του μιλάτε, αλλά συγκεκριμένα από τους 4-6 μήνες μπορεί να εστιάσει και στα χείλη σας. Επίσης από τους 12 μήνες, οπότε και το νήπιο αρχίζει να μιλάει, στρέφει το κεφαλάκι του για να έχει οπτική επαφή όταν του μιλάτε, επομένως φροντίστε πάντα να στρέφεστε και εσείς προς εκείνο.
Διαβάστε του παραμύθια. Όσο πιο νωρίς τόσο το καλύτερο για τις γλωσσικές του δεξιότητες και τη διανοητική του ανάπτυξη. Για το μωρό σας επιλέξτε απλές ιστορίες με εικονογράφηση με έντονες αντιθέσεις στα χρώματα.
Μιλήστε για τα πάντα. Θα αναρωτιέστε πολλές φορές «τι μπορεί να ενδιαφέρει ένα μωρό» ή «γιατί να του μιλήσω για το πώς πέρασα την ημέρα μου, αφού δεν θα καταλάβει». Ωστόσο το μωρό σας θα μάθει να μιλάει ακούγοντας ξανά και ξανά τις λέξεις από εσάς. Για αυτό μιλήστε του για τα πάντα, από το τι όνειρο είδατε χθες το βράδυ, μέχρι πώς θα μαγειρέψετε το φαγητό και από το ποιον συναντήσατε στο δρόμο μέχρι το πώς θα περιγράφατε το αγαπημένο σας μέρος. Τόσο η ποσότητα άλλωστε όσο και η ποιότητα της γλώσσας μέχρι τα 3 έτη εξασφαλίζουν πλουσιότερο λεξιλόγιο στην ηλικία των 4.
Κάντε παύσεις.Όπως σε μια συζήτηση με έναν μεγαλύτερο παιδί ή με έναν ενήλικα κάνετε παύσεις για να δώσετε χρόνο στο συνομιλητή σας να εκφραστεί, εξίσου σημαντικό είναι να κάνετε παύσεις όταν μιλάτε με το μωρό σας για να του αφήσετε το περιθώριο να ανταποκριθεί (με ένα βλέμμα ή με έναν ήχο). Στη συνέχεια και εσείς με τη σειρά σας θα μπορείτε να ανταποκριθείτε στα νεύματα, στο χαμόγελο ή στους ήχους που παράγει και να συνεχίσετε την «κουβέντα».